ماكروفسيل‎هاي گياهي سازند كلاريز معدن يورت شرقي، آزادشهر و تطابق آن با ديگر افق‎هاي گياهي ايران و جهان

Plant fossil remains from the Kalariz formation in the East Yurt mine, Azadshahr and its correlation with other florizones in Iran and the world

معدن زغال‌سنگ يورت شرقي در جنوب خاور آزادشهر در استان گلستان قرار دارد. اين معدن دربردارنده يك افق گياهي شامل 19 گونه ماكروفسيل گياهي متعلق به 13 جنس از راسته اكوئي‌ستال‌ها، فيليكال‌ها، بنتيتال‌ها، سيكادال‌ها، گينكگوآل‌ها و كنيفرآل‌هاست. با توجه به گونه‌هاي شاخصي همچون Pterophyllum bavieri، Pterophyllum nathorsti و Baiera muensteriana سن ترياس بالايي (رتين) براي اين مجموعه ماكروفسيل گياهي خاطر نشان مي شود. به اين ترتيب، چينه‌هاي اين معدن به سازند كلاريز از گروه شمشك اختصاص مي‎يابد. اين مجموعه فسيلي قابل تطابق با مجموعه‌هاي گياهي منطقه نرگس‌چال، معدن تخت مينودشت، اَشتر، هيو، آبيك، جاجرم (البرز)، پاره‌سازند قدير (بالايي‌ترين بخش سازند نايبند) در منطقه پروده (جنوب باختر طبس) و داربيدخون (حوضه كرمان) است. همچنين، گياهان فسيلي اين مجموعه در اروپا (آلمان، اتريش، سوئد، گرينلند، فرانسه، دانمارك...)، چين، تركستان و آسياي مركزي نيز به خوبي گسترش داشته‎اند. بدين ترتيب، ايران در «كمربند آب‌و‌هوايي يوروسينين» از تقسيمات وخرميف در خلال رتين قرار داشته است. از سوي ديگر با توجه به حضور گونه‌هاي بومي و محلي ايران در محدوده «اقليم آسياي ميانه» از تقسيمات وخرميف و «منطقه آسياي جنوب باختري» از تقسيمات دوبروسكينا با آب‌و‌هوايي نيمه‌گرمسيري- گرمسيري مرطوب جاي مي‌گيرد. اين يكنواختي انتشار مجموعه فسيلي رتين نشان‎دهنده يكنواختي آب‎و‎هوايي و اقليم ديرينه در اين مناطق نيز است.

The East Yurt mine, SE Azadshahr, Golestan Province contains well preserved plant macrofossils containing nineteen species allocated to thirteen genera of various orders viz., Equisetales, Filicales, Cycadales, Bennettitales, Ginkgoales, and Coniferales. The plant macrofossils in this area are studied for the first time. Based on the occurrence of Pterophyllum bavieri, Pterophyllum nathorsti, and Baiera muensteriana a Rhaetian age is suggested for this assemblage. Since, there was no differentiation between formations in geological map, these flora confirms spreading of the Kalariz Formation in this area. The East Yurt mine flora is correlated to the plant macrofossil assemblages of Minoodasht, Narges-Chal, Zirab, Tazareh, Ashtar, Abiek, and Jajarm (Alborz Mountains), Ghadir Member of the Nayband Formation in the Parvadeh mines (Tabas Block), and Darbid-Khun (Kerman Basin). Moreover, this assemblage evidenced in Europe (Germany, Austria, Sweden, Greenland, France, Denmark), China, Turkistan, and the Central Asia. Therefore, there were close floristic relationships between North and Central-East Iran (Kerman Basin and Tabas Block) and these area were palaeogeographically closely related, probably forming a uniform paleoenvironment and palaeoclimate during the Late Triassic. Furthermore, Iran was located at the Middle Asia Province among the Euro-Sinian Region of Vakhrameev climatic belt subdivisions and the South-western Region of Dubroskina’s subdivisions during this time.