بررسي همگرايي ظرفيت مالياتي استان‌هاي منتخب ايران با رهيافت اقتصادسنجي فضايي

Examining the Convergence of the Tax Capacity in the Selected Provinces of Iran Using Spatial Econometrics Approach

مالیات به عنوان یكی از مهم ترین راه های تأمین اعتبار مالی از آغاز شكل گیری جوامع و دولت ها همیشه مورد توجه بوده است، همچنین تعیین ظرفیت مالیاتی برای بهبود وضع مالیاتی و درآمدهای مالیاتی كاری مهم قلمداد می شود. از طرف دیگر، امروزه بسیاری از اندیشمندان اقتصادی به این موضوع اعتقاد دارند كه وضعیت اقتصادی یك كشور نه تنها تحت تأثیر عملكرد رفتارهای اقتصادی آن منطقه است بلكه تحت تأثیر عملكرد مناطق مجاور خود نیز می باشد و عدم توجه به این روابط و عوامل مكانی می تواند تأثیرات منفی بر عملكرد یك منطقه داشته باشد. لذا با توجه به این مساله، مبحث همگرایی و مباحث مربوط به آن همه روزه توجه تعداد بیشتری از اقتصاددانان را به خود جلب می كند. از این رو در مطالعه حاضر، سعی شده است همگرایی ظرفیت مالیاتی استان های ایران برای دوره 90-1380 با روش اقتصادسنجی فضایی بوسیله نرم افزارMATLAB  بررسی گردد. نتایج حاصل از برآورد نشان می دهند كه ضریب منفی و معنادار وقفه ی متغیر وابسته بیانگر همگرایی نسبت مالیات به ارزش افزوده استان ها به مسیر بلندمدت است.  

Societies and governments have considered tax as one of the most important ways of public financing. Moreover, identifying new tax capacity to improve tax status and to increase tax incomes is assumed substantial. On the other hand, most economists believe that economic status of a country is affected not only by the economic performance of region but also by the adjacent zones. Therefore, ignoring such spatial factors and linkages may negatively affect the performance of that region. Accordingly, convergence and the related subjects are increasingly drawing the attention of more economists. The present study tries to examine the tax capacity convergence among Iranʹs provinces during 2001-2011 using Spatial Econometrics in MATLAB software. The findings indicate that meaningful and negative coefficient of the lagged dependent variable represents the convergence of the tax to value added (VA) ratio to its long-term path.