بررسي تأثير نااطميناني نرخ ارز واقعي در تجارت خارجي محصولات كشاورزي ايران(مطالعه موردي: خرما، پسته، كشمش، گردو)

Effect of Exchange Rate Uncertainty on Trade of Agricultural Products in Iran (Case Study: Pistachio, Dates, Raisins and Walnuts)

نوسان‏هاي نرخ ارز يكي از عوامل تأثيرگذار و ابهام آميز بر تجارت محصولات كشاورزي است. با توجه به اهميت تجارت محصولات كشاورزي براي رهايي از اقتصاد تك‏محصولي، در اين مطالعه به بررسي تأثير نااطميناني نرخارز در تجارت خارجي محصولات كشاورزي با انتخاب و مطالعه چهار محصول كشاورزي (پسته، خرما، كشمش و گردو)، طي دوره زماني 1369 1389، پرداخته شد. به اين منظور، ابتدا براي محاسبه شاخص نااطميناني نرخارز از الگوي واريانس ناهمساني شرطي اتورگرسيو تعميميافته (GARCH) استفاده شد و سپس براي برآورد رابطه بين نااطميناني نرخ ارز واقعي با تجارت محصولات كشاورزي، مدل جاذبه و روش داده‌هاي تابلويي به‏كارگرفته شد. بر اساس نتايج اين پژوهش، نااطميناني نرخارز اثر منفي بر صادرات اين محصولات كشاورزي دارد و پسته بيشتر از ساير محصولات مورد مطالعه تحت تأثير اين نااطميناني قرار مي‏گيرد. بنابراين، ايجاد اطمينان در بازارهاي ارز مي‏تواند باعث توسعه صادرات اين محصولات شود. همچنين ساير نتايج نشان داد كه درآمد كشورهاي واردكننده تأثير مثبت و چشمگيري در حجم صادرات اين محصول دارد كه بايد در اين مورد به انتخاب بازارهاي هدف توجه شود.

Exchange rate volatility is ambiguous and the one of the factors that effecting agricultural trade. Regarding to importance of free trade and economic monoculture crops, the purpose of this study was to investigate the effect of exchange rate uncertainty on the foreign trade of agricultural products for this purpose four crops (pistachio, dates, raisins and walnuts) were selected and required information were gathered for period 1980 2010. For this purpose, first for calculating the uncertainty of exchange rates, generalized auto regressive conditional dissonance variance model (GARCH) were used and then to estimate the relationship between exchange rate and export of agricultural products were used gravity model and panel data method. The results of study showed that the exchange rate uncertainty has a negative effect on the export of agricultural products and pistachios are affected by this uncertainty more than other products. Therefore, creating certainty in the currency markets can be developed important agricultural export products. Also, other results showed that income importing countries has a significant and positive impact on export volumes that should be noted the selection of target markets.