بررسي مزيت نسبي محصولات عمده زراعي در استان فارس

Review of Comparative Advantage of Major Agricultural Products in Fars Province

بخش كشاورزي در ايران پتانسيل‌هاي مناسبي جهت كسب درآمدهاي ارزي دارد، اما جهت ورود به عرصه تجارت بين‌المللي نيازمند شرايط لازم جهت پيوستن به سازمان تجارت جهاني(WTO) و رقابت‌پذيري محصولات زراعي است. بر همين اساس، اين مطالعه به بررسي مزيت نسبي محصولات عمدۀ زراعي استان فارس با استفاده از انواع شاخص‌هاي هزينه‏اي مي‏پردازد. در اين پژوهش به برآورد شاخص‌هاي هزينه منابع داخلي(DRC)، هزينه به منفعت اجتماعي(SCB) و سود خالص اجتماعي(NSP) از طريق بهره‏گيري از ماتريس تحليل سياستي(PAM) براي محصولات زراعي، كه در سال زراعي 1387 88 داراي بيشترين سطح زير كشت در استان‌ فارس بوده‏اند، پرداخته شد. در اين مطالعه، علاوه بر نرخ ارز دلار، نتايج بر اساس نرخ هاي ارز يورو و تعادلي نيز تعيين شد و تحليل حساسيت انجام گرفت. همچنين در مورد نهاده ماشين‌آلات نيز با توجه به اهميت درصد وارداتي يا داخلي بودن آن، تحليل حساسيت انجام گرفت. نتايج مطالعه نشان داد كه به ترتيب خيار آبي، گوجه‌فرنگي آبي و ذرت‌ دانه‌اي‌ آبي بالاترين مزيت نسبي را در بين محصولات مورد مطالعه دارند. همچنين گندم آبي، گندم ديم، جو آبي، جو ديم، لوبيا قرمز آبي، عدس ديم و پنبه آبي در هر سه نرخ ارز فاقد مزيت نسبي هستند. نتايج تحليل حساسيت نهاده ماشين آلات نيز نشان داد كه اين تغيير اثر چشمگيري در رتبه بندي و همچنين وجود يا عدم وجود مزيت نسبي محصولات ندارد.

The agricultural sector in Iran has good potential for foreign currency income. But to enter the arena of international trade, requires having the necessary qualifications to join the World Trade Organization (WTO). This study is surveying competitive advantage of main agricultural products of Fars province using a variety of indicators. In this study, Domestic Resources Cost (DRC), Social Cost Benefit (SCB) and Net Social Profit (NSP) for the major crops that have the largest area under cultivation using Policy Analysis Matrix (PAM) were estimated. In this study, In addition to the dollar exchange rate, the results based on euro and equilibrium exchange rates are determined and sensitivity analysis was performed. The results show that respectively, irrigated cucumber, irrigated tomatoes and irrigated corn have the greatest comparative advantage in the production. The irrigated wheat, rainfed wheat, irrigated barley, rainfed barley, irrigated red beans, rainfed lentils and irrigated cotton have not competitive advantage in the three exchange rates. The results of the sensitivity analysis show that this changing has not any effect on ranking and comparative advantage of products dramatically.