تحليل ميزان انتفاع سطوح مختلف بازار سيب زميني درايران

Analysis of Different Benefit Level of Potato Market in Iran

حاشيه بازاريابي ونوسانات توليد و قيمت از جمله مباحث مهم در بازاريابي سيب‏زميني بوده كه توليدكنندگان و مصرف كنندگان و حتي برنامه ريزان دولتي را به چالش انداخته است. نوسانات توليد، قيمت و روند فزاينده‌ آن و همچنين كاهش قيمت در برخي از ماه‏هاي سال به‏خصوص فصل برداشت، افزايش قيمت در سطح عمده فروشي و خرده فروشي اين محصول در ماه‏هاي مختلف سال‏هاي تحقيق، نارضايتي‌هايي را براي توليدكنندگان و مصرف‏كنندگان به وجود آورده است. مقاله حاضر با مطالعه اسنادي و كتابخانه‌اي و بر اساس اطلاعات دوره زماني1386-1388 به تفكيك ماه‏ها (36ماه) به تحليل اقتصادي موضوعات مرتبط با بازاريابي به ويژه در زمينه توليد، قيمت‌، مسير بازاريابي و حاشيه بازاريابي سيب زميني پرداخته است. بر اساس يافته هاي تحقيق، به تفكيك ماه‏ها در فاصله زماني سه ساله، توليدكننده سيب زميني به‏طور متوسط براي هر كيلوگرم 1900ريال دريافت كرده ولي مصرف‏كننده سيب زميني4600 ريال پرداخته است. طي سال‏هاي مورد بررسي، ميانگين سه ساله‎حاشيه خرده فروشي2100ريال، عمده فروشي600ريال و حاشيه كل سيب زميني2700ريال بوده در صورتي‏كه ميانگين سهم توليد كننده ازقيمت نهايي40 درصد و سهم حاشيه بازاريابي60 درصد بوده است.حاشيه بازاريابي در ايران رو به افزايش بوده بدون آنكه خدمات بازاريابي بهبود لازم را پيداكرده باشد. مديريت نامنسجم بازار، نوسانات قيمت ، مشكل نقدينگي توليدكنندگان ونهايتاً تعدد واسطه ها ازعوامل كليدي‌ اثرگذار برافزايش حاشيه بازاريابي سيب زميني مي‌باشند. طبقه‏بندي JEL: M0 , M31,P22

Marketing margin and production and price fluctuations are the main subjects in potato market that producers, consumers and policy makers are faced with. production and price fluctuations and its increasing trend and also decreasing the price in some months specially in harvest season, increasing the price of wholesale and retail sale in different months led to dissatisfaction of producers and consumers. This paper analyzes the different benefit level of potato market during 2007- 2009 monthly. According to the results, during the 3 years, potato producers have received 1900 rials per kilogram on average, but consumers have paid 4600 rials. Over 3 years, average of retail sale margin, wholesale margin and total margin were 2100, 600 and 2700 rials respectively while average of producer share from final price and the share of marketing margin were 40% and 60% respectively. Marketing margin had been increasing in Iran while marketing services didnʹt improved as required. Incoherent management of market, price fluctuations, the problem of producers cash, and finally multiplicity of middleman are the main factors affecting on increasing the potato marketing margin. JEL Classification: P22, M31, M0 Keywords: Marketing Path, Price, Producer Share From Final Price, Marketing Margin