ارزيابي كاربرد طيف الكترومغناطيس در كارايي روش هاي خاك ورزي حفاظتي و مرسوم در شرايط ديم

اختلاف بين بازتاب طيفي مي تواند مبناي آشكارسازي ميزان بقاياي گياهي و رشد محصول به روش سنجش از دور در روش هاي خاك ورزي حفاظتي باشد. به منظور ارزيابي نقش بقاياي گياهي در روش هاي خاك ورزي حفاظتي و مرسوم، اين تحقيق به مدت دو سال زراعي (1392-1390) در ايستگاه تحقيقات كشاورزي ديم مراغه در قالب طرح آماري بلوك هاي كامل تصادفي با پنج تيمار شامل يك تيمار خاك ورزي مرسوم و چهار تيمارخاك ورزي حفاظتي در چهار تكرار اجرا شد. ارزيابي بقايا و پارامترهاي رشد محصول گندم به روش استفاده از امواج نزديك فروسرخ توسط دستگاه طيف سنج زميني با دامنه طول موج طيفي كامل2500-350 نانومتر و دستگاه تصوير بردار گرمايي دستي با محدوده طيفي 14000- 8000 نانومتر انجام شد. نتايج نشان داد كه اثر تيمارها بر دماي سطح خاك، دماي كانوپي و شاخص هاي منتج از طيف سنجي در سطح احتمال 1% معني دار بود. روش كاشت مستقيم موجب كاهش دماي سطح به ميزان7/5 – 5/2 و دماي كانوپي گندم در اواخر مرحله دانه بستن به ميزان 7-3 درجه سانتي گراد نسبت به تيمارهاي ديگر شد. در اين تحقيق رابطه منفي معني دار بين دماي كانوپي و عملكرد گندم وجود داشت. با توجه به همبستگي قوي بين درصد پوشش بقايا با شاخص جذب سلولز، اقدام به طبفه بندي روش هاي خاك ورزي شد. در تيمار خاك ورزي مرسوم پوشش گياهي كمتر از 6% با مقادير شاخص جذب سلولز منفي، تيمار خاك ورزي كاهش يافته داراي پوشش گياهي بين20-10 درصد و شاخص جذب سلولز بين4-2 و تيمار حداقل خاك ورزي داراي پوشش گياهي بين 42-30 درصد با مقادير شاخص جذب سلولز بين 4-7/5 بود. تيمار بي خاك ورزي (كاشت مستقيم) داراي پوشش گياهي بين 75-60 درصد و شاخص جذب سلولز بين 8-7/5 بود. نتايج نشان داد كه تصوير برداري گرمايي مي تواند به عنوان روشي براي تمايز روش هاي مختلف خاك ورزي و ارزيابي تنش آبي گياه مورد استفاده قرار گيرد. شاخص جذب سلولز كه با استفاده از خاصيت جذب مواد سلولزي (بقايا گياهي) در 2100 نانومتر محاسبه شد، به عنوان روشي براي برآورد پوشش بقايا به روش سنجش از دور در مناطق ديم قابل استفاده است و اين امر در صورت وجود حسگرهاي مربوطه در ماهواره هاي تحقيقاتي امكان پذير خواهد بود.