اثر تاريخ كاشت بر عملكرد و صفات زراعي چند ژنوتيپ كنجد در منطقه بهبهان

اين آزمايش به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح آماري بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي بهبهان به مدت دو سال زراعي (92-1390) اجرا شد. تاريخ كاشت در سه سطح شامل 5 تير، 20 تير و 5 مرداد در كرت هاي اصلي و ژنوتيپ هاي كنجد در پنج سطح شامل لاين هاي L5-84215، L5-86365، صفي آبادي، رقم يلووايت و توده محلي بهبهان (شاهد) در كرت هاي فرعي مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس مركب نشان داد كه اثر تاريخ كاشت، رقم و اثر متقابل آن ها بر عملكرد دانه و اجزاي آن معني دار بود. بيشترين عملكرد دانه در سال هاي اول و دوم در تاريخ كاشت هاي 5 تير و 5 مرداد به ترتيب معادل 1281 و 889 كيلوگرم در هكتار به دست آمد. توده محلي بهبهان و رقم يلووايت در سال اول با ميانگين1417 و 1151 كيلوگرم در هكتار و در سال دوم با متوسط 916 و 752 كيلوگرم در هكتار داراي بالاترين عملكرد دانه بودند. در اثر متقابل تاريخ كاشت و رقم، در سال اول توده محلي بهبهان و رقم يلووايت در تاريخ كاشت 5 تيرماه به ترتيب با ميانگين 1688 و 1449 كيلوگرم در هكتار و در سال دوم در تاريخ كاشت 5 مرداد به ترتيب با متوسط 1217 و 982 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه را توليد كردند. در سال اول اجراي آزمايش عملكرد دانه همه ژنوتيپ ها از تاريخ كاشت 5 تير الي 5 مردادماه سير نزولي داشت ولي در سال دوم به دليل خسارت بيماري بوته ميري در تاريخ كاشت هاي 5 و 20 تير و عدم مشاهده خسارت بيماري فوق در تاريخ كاشت 5 مردادماه، عملكرد دانه روند معكوسي نسبت به سال اول داشت به اين ترتيب كه حداكثر عملكرد ژنوتيپ ها در تاريخ كاشت 5 مرداد و پايين ترين ميزان عملكرد در تاريخ كاشت 5 تيرماه به دست آمد. با توجه به احتمال شيوع بيماري بوته ميري در تاريخ كاشت هاي واقع در تيرماه توصيه مي شود كاشت كنجد با استفاده از توده محلي بهبهان و سپس رقم يلووايت در اوايل مردادماه انجام شود.