بررسي حمايت اجتماعي درك شده و عوامل مرتبط با آن در نوجوانان مبتلا به بيماري مزمن

Perceived Social Support and Its Correlated Factors in Adolescents with Chronic Disease

زمینه و هدف: بیماری­های مزمن یكی از شایع­ترین مشكلات بهداشتی محسوب می­شود كه بر كیفیت تعامل نوجوان با دیگران تأثیر می­گذارد. حمایت اجتماعی به خصوص در دوران نوجوانی به دلیل تغییرات زیاد درونی و بیرونی كه برای فرد اتفاق می­افتد، می­تواند حایز اهمیت باشد. هدف این مطالعه تعیین میزان حمایت اجتماعی درك شده و عوامل مؤثر بر آن در نوجوانان مبتلا به بیماری مزمن بوده است. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- همبستگی 172 نوجوان 16-11 مبتلا به بیماری­های مزمن مراجعه كننده به بیمارستان­های منتخب تهران، با استفاده از نمونه­گیری مبتنی بر هدف طی 3 ماه در سال 1393 وارد مطالعه شدند. داده­ها از طریق پرسشنامه «حمایت اجتماعی كودكان و نوجوانان» جمع‌آوری شد. داده‌ها به وسیله آزمون­های تی‌مستقل، آنالیز واریانس یك طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه در نرم‌افزار SPSS v.22 تجزیه و تحلیل گردید. یافته‌ها: نمره كلی حمایت اجتماعی درك شده (88/5± 46/45) در حیطه حمایت اجتماعی بالا قرار داشت. از بین عوامل جمعیت‌شناختی، جنس (01/0p<)، قومیت، تحصیلات پدر و مادر، درآمد خانواده، تعداد فرزندان، رتبه تولد و دارا بودن بیمه (001/0p<) با حمایت اجتماعی درك شده ارتباط معناداری را نشان داد. از بین عوامل مربوط به بیماری نیز نوع بیماری مزمن (01/0p<)، دفعات بستری در بیمارستان (001/0p<)، ممانعت بیماری از حضور در فعالیت گروهی (04/0=p)، میزان غیبت از مدرسه (002/0=p) و افت تحصیلی (001/0p<) با حمایت اجتماعی درك شده ارتباط معنادار داشت. نتیجه‌گیری: با توجه به حمایت اجتماعی درك شده و عوامل مرتبط با آن، توجه بیش‌تر به مراقبت از نوجوانان مبتلا به بیماری­های مزمن در سطح جامعه، براساس شواهد به دست آمده از این مطالعه توصیه می‌شود. زمینه و هدف: بیماری­های مزمن یكی از شایع­ترین مشكلات بهداشتی محسوب می­شود كه بر كیفیت تعامل نوجوان با دیگران تأثیر می­گذارد. حمایت اجتماعی به خصوص در دوران نوجوانی به دلیل تغییرات زیاد درونی و بیرونی كه برای فرد اتفاق می­افتد، می­تواند حایز اهمیت باشد. هدف این مطالعه تعیین میزان حمایت اجتماعی درك شده و عوامل مؤثر بر آن در نوجوانان مبتلا به بیماری مزمن بوده است. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- همبستگی 172 نوجوان 16-11 مبتلا به بیماری­های مزمن مراجعه كننده به بیمارستان­های منتخب تهران، با استفاده از نمونه­گیری مبتنی بر هدف طی 3 ماه در سال 1393 وارد مطالعه شدند. داده­ها از طریق پرسشنامه «حمایت اجتماعی كودكان و نوجوانان» جمع‌آوری شد. داده‌ها به وسیله آزمون­های تی‌مستقل، آنالیز واریانس یك طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه در نرم‌افزار SPSS v.22 تجزیه و تحلیل گردید. یافته‌ها: نمره كلی حمایت اجتماعی درك شده (88/5± 46/45) در حیطه حمایت اجتماعی بالا قرار داشت. از بین عوامل جمعیت‌شناختی، جنس (01/0p<)، قومیت، تحصیلات پدر و مادر، درآمد خانواده، تعداد فرزندان، رتبه تولد و دارا بودن بیمه (001/0p<) با حمایت اجتماعی درك شده ارتباط معناداری را نشان داد. از بین عوامل مربوط به بیماری نیز نوع بیماری مزمن (01/0p<)، دفعات بستری در بیمارستان (001/0p<)، ممانعت بیماری از حضور در فعالیت گروهی (04/0=p)، میزان غیبت از مدرسه (002/0=p) و افت تحصیلی (001/0p<) با حمایت اجتماعی درك شده ارتباط معنادار داشت. نتیجه‌گیری: با توجه به حمایت اجتماعی درك شده و عوامل مرتبط با آن، توجه بیش‌تر به مراقبت از نوجوانان مبتلا به بیماری­های مزمن در سطح جامعه، براساس شواهد به دست آمده از این مطالعه توصیه می‌شود.

Background & Aim: Chronic diseases are one of the most prevalent health problems affecting the quality of an adolescentʹs interaction with others. Social support can be important particularly during adolescence due to the many internal and external changes that happen to a person. This study aimed to determine the levels of perceived social support and its correlated factors in adolescents with chronic disease. Methods & Materials: In this cross-sectional study, 172 adolescents 11-16 years with a chronic disease referred to Tehran’s selected hospitals, were included using purposive sampling during three months in 2014. Data were collected through “children and adolescents social support questionnaire”. Data were analyzed by independent t-tests, one-way ANOVA, Pearson correlation coefficient and multiple linear regression on SPSS software v.22. Results: The total score of perceived social support (45.46±5.88) was at a high level. Among the demographic factors, gender (P<0.01), ethnicity, parental education, family income, number of children, birth order, and having insurance (P<0.001) showed a significant correlation with perceived social support. Among the factors related to illness, the type of chronic disease (P<0.01), the number of hospitalizations (P<0.001), the lack of participation in group activities due to illness (P=0.04), school absenteeism rates (P=0.002) and academic failure (P<0.001) were significantly associated with perceived social support. Conclusion: According to the findings of this study, given the level of perceived social support and its related factors, it is recommended to pay more attention to caring for adolescents with chronic disease at the community level.