بررسي نحوه توارث و عمل ژن بر عملكرد و برخي از صفات زراعي نسلهاي ژنتيكي ذرت زودرس دهقان (KSC400)

انتخاب روش اصلاحي در برنامه هاي به نژادي گياهان زراعي بستگي به نظام ژنتيكي كنترل كننده صفت گزينش شده دارد. اين پژوهش به منظور مطالعه پارامترهاي ژنتيكي برخي صفات فنولوژيك، مورفولوژيك، عملكرد دانه و اجزاي عملكرد با استفاده از تجزيه ميانگين نسل هاي حاصل از تلاقي اينبرد لاين هاي KE72012 (P1) × K1263/1(P2) ذرت در ايستگاه طرق مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي در سال زراعي 1391 انجام شد. شش نسل P1، P2، F1، F2، BC1 و BC2 در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس نسل ها نشان داد در كليه صفات مورد بررسي، جزء غالبيت (H) بيشتر از جزء افزايشي (D) بود، البته در بعضي صفات تفاوت بين دو جزء غالبيت و افزايشي بسيار زياد بود كه اين موضوع بيانگر اهميت اثرات غالبيت در كنترل ژنتيكي صفات مي باشد. متوسط غالبيت ژني 1/2(H/D) در كليه صفات، نشان دهنده غالبيت كامل به سمت فوق غالبيت بود كه بيان كننده اهميت اثرات غالبيت مي باشد. براساس تجزيه ميانگين نسل ها با استفاده از آزمون مقياس وزني، برازش مدل ساده افزايشي-غالبيت صورت گرفت و عدم كفايت آن در صفات، حاكي از اهميت اثرات اپيستازي در توجيه تغييرات ژنتيكي اين صفات بود. متوسط وراثت پذيري عمومي براي صفات مورد مطالعه در تلاقيKE72012 (P1) × KE1263/1 (P2) بين 10/0 تا 88/0 و دامنه وراثت پذيري خصوصي در اين تلاقي بين 02/0 تا 59/0 برآورد گرديد. همچنين تخمين تعداد ژن كنترل كننده صفت عملكرد دانه نشان داد كه در تلاقي KE 72012 (P1) × K1263/1 (P2)، يك تا 5 ژن دخالت دارند.