تحليل نظري و تجربي حسابرسي مالياتي مطلوب در ماليات بر درآمد جهت كاهش فرار مالياتي

Favorable Tax Audit in order to Reduce Tax Evasion in Income Tax: A Theoretical and Empirical Analysis

ماليات در ايران سهم بسيار ناچيزي در بودجه دولت دارد كه بسيار نگران كننده بوده و تبعات بسيار زيان باري براي اقتصاد ما داشته است؛ از جمله كاهش ناگهاني بودجه دولت در نتيجه كاهش قيمت نفت و تحريم هاي نفتي، كه منجر به كاهش خدمات دولتي و كاهش رفاه مردم، استقراض از بانك مركزي براي رفع كسري بودجه و تورم هاي بسيار بالا و دايمي كه فشار آن را قشر كم درآمد تحمل مي كند، و بسياري از بيماري هاي اقتصادي ديگر گرديده است. سوال اين است كه چگونه مي توان درآمدهاي مالياتي دولت را افزايش داد؟ در اين مقاله به اهميت مسايل اجرايي ماليات ستاني پرداخته شده و با توجه به وجود اطلاعات نامتقارن در زمينه ماليات بر درآمد، براي جلوگيري از پديده فرار مالياتي (و افزايش درآمد مالياتي دولت بدون گسترش پايه ها و افزايش نرخ هاي مالياتي) مكانيسم حسابرسي خاصي معرفي و با استفاده از نظريه بازي ها و روش ميداني مورد تحليل نظري و تجربي قرار گرفته است. نتايج بيانگر آن است كه اگر گزارش مالياتي گروهي از مودياني كه داراي ويژگي هاي شبيه به هم مي باشند، با هم مقايسه گرديده و آن هايي كه از متوسط گزارش گروه، كمتر گزارش داده اند با احتمال بيشتر حسابرسي شوند منجر به كاهش فرار مالياتي، افزايش درآمدهاي مالياتي دولت (در شرايط خاص)، كاهش هزينه هاي حسابرسي و ثبات درآمدهاي مالياتي دولت خواهد شد.

In Iran, taxes have a very minuscule share in government budget. The situation is very upsetting and it has very harmful consequences for the Iranian economy; for example sudden decrease in the government means as a result of the oil prices slump and embargoes which lead to a downturn in public services and public welfare, government borrowing from the central bank in order to pay for the deficit and very high and constant inflations which their burden are borne by the low income social groups and many other economic ailments. The question concerns how to increase the government’s tax revenues? In this study, we have tried to look at the importance of the issues regarding tax administration and also given the asymmetric information as to the income tax, and in order to prevent tax evasion phenomenon (and to increase government’s tax revenues without extending tax bases and increasing tax rates), to introduce a certain auditing mechanism and attempt to analyze it in a theoretical and experimental manner. We have made use of game theory and field study for that end.