بررسي راهكارهاي فقهي- قانوني جرايم در نظام مالياتي

Reviewing and Providing Jurisprudence-legal Solutions for Crimes in the Tax System

درآمدهاي مالياتي بهترين منبع درآمدي دولت و يكي از مهم ترين ابزارهاي پيش بيني شده در سند چشم انداز، برنامه هاي توسعه اقتصادي و اقتصاد مقاومتي است. در همين راستا و در جهت جايگزين كردن اين منبع درآمدي و رهايي از وابستگي به درآمد نفتي، قوانين مالياتي كشور نيز به صورت جدي مورد بازنگري و اصلاح قرار گرفته است. اما آنچه در بازنگري اين قوانين مورد غفلت واقع شده است، مباحث جرايم مالياتي و تطبيق آن با شريعت اسلامي و احياناً كارآمدي آن است. از آنجايي كه بحث مشروعيت جرايم به عنوان يكي از مهم ترين مباحث پيشِ روي هر قانوني است، لذا در اين تحقيق سعي شده است تا اولاً اصل قانوني بودن جرايم با استفاده از مباني فقهي مورد بررسي قرار گيرد. ثانياً جهت گيري صحيح جرايم با استفاده از منابع ديني بيان گردد. بررسي ها نشان مي-دهد كه ماليات ها از سنخ ديون (و نه الزام) مي باشند و لذا گرفتن جريمه تاخير (از نوع مالي) در ماليات، با مشكل فقهي شبهه ربا مواجه است. هم چنين مجازات هاي موجود در نظام مالياتي اسلام، عموماً جنبه توبيخ و سرزنش داشته است تا اين كه بخواهد از سنخ جريمه-هاي مالي باشد. در ادامه نيز بيان شده است كه شناخت جامعه هدف در نظام مالياتي و در نظر گرفتن جرايم از اهميت ويژه اي برخوردار است و اجراي مجازات هاي مالي براي ممتنعين از ماليات علاوه بر نداشتن كارايي لازم، از سازگاري كافي نيز برخوردار نبوده است. در نهايت، تمركز بر جرايم غيرمالي علاوه بر سازگاري با شريعت اسلامي، از كارايي مناسب در نيل به اهداف وضع جرايم برخوردارند.

Taxes are not only the best revenue sources for government but also the most important devised tools in Iran’s 20- year vision plan, the development and resistance economy programs. So, the tax laws have been reviewed and reformed to alternate oil revenues with taxes, but tax penalties, their compatibility with Islamic sharia (Islamic Law) and efficiency have been neglected in this trend. As every law must have legality, we will study Islamic legality of these penalties, after that we will indicate the right orientation of the penalties. Our studies show that tax is a kind of debts (not a legal order), and so the penalty for the payment delay is illegal because of Reba. In the other hand, Islamic punishment has reprimand aspect typically rather than financial aspects. We need to know the target populations in the tax system, so punishment of the disobeyed people has not necessary effectiveness and compatibility. Finally non-financial punishments have enough effectiveness for meeting the goals in addition to their compatibility with Islamic sharia.