تجزيه اثر تغيير تكنولوژي بر رشد توليد بخش كشاورزي ايران: روش تحليل تجزيه ساختاري

تغيير تكنولوژي توليد در اقتصاد يكي از منابع مهم رشد توليد نه تنها در طرف عرضه بلكه در طرف تقاضاي اقتصاد نيز محسوب مي گردد. زيرا تغيير تكنولوژي در هر يك از بخشهاي اقتصادي جانشيني بين نهاده هاي توليدي را در پي دارد كه اين جانشيني مي تواند از طريق اثرات پسين رشد توليد ساير بخشها را متاثر سازد. در مطالعه حاضر اثر تغيير تكنولوژي در بخشهاي اقتصادي بر رشد توليد چهار زيربخش كشاورزي از ديدگاه تقاضا طي دوره 80-1365 مورد تحليل قرار گرفته است. به اين منظور از روش تحليل تجزيه ساختاري در چارچوب جداول داده- ستانده سالهاي 1365، 1370 و 1380 بهره گرفته شده است. در اين روش ابتدا رشد توليد به سه عامل اصلي اثر تغيير در تقاضاي نهايي، جايگزيني واردات و تغيير تكنولوژي تجزيه شده است. سپس با تجزيه اثر تغيير تكنولوژي به ضرايب منفرد، اثر تغيير تكنولوژي در هر يك از بخشهاي اقتصادي بر رشد توليد زيربخشهاي كشاورزي به تفكيك محاسبه شده است. نتايج اين مطالعه گوياي آن است كه رشد توليدات محصولات كشاورزي بيشتر تحت تاثير تغيير تكنولوژي در بخش صنايع غذايي واقع شده كه به طور نسبي در جهت استفاده بيشتر از محصولات دامي و طيور و استفاده كمتر از ساير محصولات كشاورزي بوده است. اين امر لزوم گسترش اين صنايع را براي فرآوري محصولات زراعي، باغي و آبزيان به موازات گسترش صنايع فرآوري محصولات دامي و طيور آشكار مي سازد.