خطاهاي شناختي دستگاه ديپلماسي عصر پهلوي در قبال ايتلاف قدرت‌هاي بزرگ

كارگزاران دستگاه ديپلماسي عصر پهلوي از اين واقعيت غافل مانده كه بدون شناخت تحولات بين‌المللي، به‌طور واكنشي از يك سو به سوي ديگر كشيده مي‌شدند. موضوع مذكور ناشي از ناآگاهي از اين مساله بود كه بر نظام سياست جهاني موازيني حاكم بود كه بدون آشنايي با قواعد بين‌المللي و تحولات مربوط به آن تصميم‌گيري در سياست خارجه با چالش‌هاي فراواني مواجه مي‌شد. درشهريور 1320 و كوتادي 28 مرداد سال 1332 با دو ايتلاف قدرت‌هاي بزرگ عليه ايران مواجه هستيم. مقاله حاضر در قالب چارچوب نظري ساختار- كارگزار در تلاش براي پاسخ به اين سوال است كه چه عاملي در شكل‌دهي ايتلاف قدرت‌هاي بزرگ عليه ايران نقش اساسي داشته و چگونه دستگاه ديپلماسي در هردو مقطع تاريخي گرفتار ايتلاف قدرت‌هاي بزرگ شد؟ فرضيه پژوهش اين است كه خطاهاي شناختي كارگزاران و كنش‌هاي غير‌واقع‌بينانه نخبگان سياسي و فقدان استراتژي در روابط خارجي موجب ناكامي دستگاه ديپلماسي و ايتلاف قدرت‌هاي بزرگ شد. نوآوري مقاله حاضر نسبت به ديگر نوشته‌ها، در تمركز بر كنش‌هاي غير‌واقع‌بينانه كارگزاران دستگاه ديپلماسي به‌عنوان عاملي براي واكنش قدرت‌هاي بزرگ است. فرضيه اصلي مقاله اين است كه كنش‌هاي غير‌واقع‌بينانه كارگزاران دستگاه دپلماسي، زمينه هم‌سويي قدرت‌هاي بزرگ در آن مقطع و در نهايت ايتلاف مصلحتي آن‌ها عليه ايران را فراهم ساختند.