تاثير تناوب زراعي و مديريت مصرف نيتروژن و پسماند گياهي بر عملكرد ذرت رقم سينگل كراس 704 و برخي ويژگي هاي شيميايي خاك

The Effect of Rotation, Management of Nitrogen Application and Plant Residue on Corn (cv.SC704) Yield and Some Soil Chemical Properties

مشكلات زيست محيطي و عدم پايداري توليدات كشاورزي، باعث شده است كه آن دسته از عمليات زراعي مانند تعيين محصول مناسب پيش كاشت، مديريت استفاده از بقاياي گياهي و استفاده بهينه از كودهاي شيميايي بخصوص نيتروژن مورد توجه خاصي قرار گيرند. بنا براين، به منظور بررسي تاثيرتناوب و مديريت بقاياي گياهي بر ميزان نيتروژن مصرفي در كشت ذرت دانه اي (Zea mays L. ) رقم سينگل كراس 704 و برخي خصوصيات شيميايي خاك، اين آزمايش در سال هاي 91-1387 در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي صفي آباد دزفول انجام شد. دو سطح تناوب (كلزا- ذرت و گندم- ذرت) به عنوان كرت هاي اصلي و چهار ميزان نيتروژن خالص (صفر، 100 ،200 و 300 كيلوگرم در هكتار) و دو سطح مديريت بقايا ( حفظ كامل بقايا و جمع آوري كامل بقايا) به عنوان كرت هاي فرعي به صورت يك آزمايش اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه اثر اصلي تناوب بر عملكرد دانه و ساير صفات مورد بررسي غير معني دار بود. اثر اصلي نيتروژن بر عملكرد هاي دانه و بيولوژيك ذرت، وزن هزار دانه، پروتيين دانه، كارايي استفاده نيتروژن و ميزان كربن آلي و فسفر و پتاسيم قابل جذب خاك پس از برداشت ذرت معني داري گرديد، به طوري كه با مصرف نيتروژن شاخص هاي پيش گفته به جز كارايي استفاده نيتروژن، افزايش يافت. تيمار رفتار با بقاياي گياهي بر صفات مزبور به جز درصد پروتيين دانه و كارايي استفاده نيتروژن تاثير معني داري داشت. اثر نيتروژن و مديريت بقايا بر كربن آلي خاك معني دار گرديد. با افزايش مصرف نيتروژن و در تيمار حفظ بقايا در مقايسه با تيمار برداشت بقايا، كربن آلي خاك افزايش يافت. در مجموع، بالاترين عملكرد هاي دانه (7724 كيلوگرم در هكتار) و بيولوژيك (14273كيلوگرم در هكتار) از تيمار حفظ بقاياي گياهي همراه با مصرف 200 كيلوگرم نيتروژن در هكتار بدست آمد. بنابراين، با توجه به شرايط اجراي اين آزمايش، مصرف 200 كيلوگرم نيتروژن در هكتار همراه با حفظ بقايا براي توليد ذرت در اين منطقه توصيه مي گردد.

Environmental problems and instability of agricultural production has attracted special attention to agronomic practices such as determining appropriate rotation, management of crop residues, and the optimal use of fertilizers, especially nitrogen. So, in order to study the effect of rotation (previous crops) and crop residue management on nitrogen application rate in corn (Zea mays.L cv. SC704) planting and some of the soil chemical properties, this experiment was conducted in 2008-2012 at Safiabad Agricultural Research Center, Dezful. The experiment was conducted as split- factorial in randomized complete block design with 16 treatments and three replications. Two levels of rotation (canola-corn and wheat-corn) were assigned to the main plots and nitrogen at four levels (0,100, 200, and 300 kg ha-1) and crop residue at two levels (maintaining all of crop residue and complete removal of crop residue) were randomized in sub-plots. The results showed that the main effect of rotation on corn grain and biological yields and other traits were not significant. The main effect of nitrogen application had significant effects on corn grain and biological yields, 1000-grain weight, grain protein, nitrogen utilization efficiency, and organic carbon and available phosphorus and potassium after harvesting. Indeed, with nitrogen application, the mentioned parameters, except nitrogen utilization efficiency, increased. The main effect of crop residue on the studied traits was significant, except grain protein and nitrogen utilization efficiency. The effect of nitrogen and residue management on soil organic carbon was significant. With the increase in nitrogen application rate and in the treatment maintaining the crop residue, compared with the removed-residue treatment, soil organic carbon increased. In general, the highest yields of grain (7724 kg ha-1) and biomass (14273 kg ha-1) were obtained from maintaining all of crop residue in conjunction with nitrogen application at the rate of 200 kg ha-1. Therefore, regarding to the condition of this experiment, application of 200 kg N ha-1 in combination with maintaining the crop residue is recommended for corn production in this region.