ارزيابي پراكنش مكاني سرعت نفوذ آب و ارتباط آن با برخي از ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك در منطقه كوهين

Spatial Variability of Infiltration Rate and Its Relationship with Some Soil Physical and Chemical Properties in Kuhin Region

در پژوهش حاضر تغييرات مكاني سرعت نفوذ آب با اندازه گيري نفوذپذيري به روش استوانه هاي مضاعف در 33 نقطه به فواصل 50 متري در طول زمين نمايي با شيب متوسط 1/6 درصد در اراضي ديم در منطقه كوهين بررسي شد. در زمان انجام آزمايش، نمونه هاي سطحي (15-0 سانتي متر) خاك به صورت مركب جمع آوري گرديد. چگالي توده خاك، پايداري خاكدانه، مقدار رطوبت اوليه، اجزا بافت، ماده آلي و كربنات كلسيم معادل اندازه گيري شدند. برآورد پارامترهاي معادلات نفوذپذيري با استفاده از داده هاي صحرايي انجام شد. براي بررسي وضعيت تغييرات مكاني و برازش بهترين مدل از روش زمين آمار و رسم تابع نيم تغييرنما استفاده شد. نتايج حاكي از وابستگي مكاني اغلب ويژگي هاي مورد بررسي در منطقه مورد مطالعه بود. كربنات كلسيم با مقدار 17/0 درصد اثر قطعه اي، بالاترين وابستگي مكاني را نشان داد. سرعت نفوذ نهايي و پارامتر A معادله فيليپ داراي وابستگي مكاني قوي، ضريب a معادله كوستياكوف داراي وابستگي مكاني متوسط، و پارامتر S معادله فيليپ و ضريب b معادله كوستياكوف داراي اثر قطعه اي تام بودند.

In this study, spatial variability of infiltration rate was investigated on a landscape of 6.1 percent slope in Kuhin region. Infiltration rate was measured by double-rings infiltrometer at 33 points of 50-meter intervals along the landscape. Composite soil samples (0-15 cm) were collected during the infiltration experiments. The soil samples were analyzed for bulk density, aggregate stability, initial soil moisture content, textural fractions, organic matter and calcium carbonate equivalent. To investigate the spatial variability and fitting the best model, geostatistical methods were used by variogram analysis. Most of the measured properties showed spatial dependence. The content of calcium carbonate equivalent showed the strongest spatial dependence by 0.17 percent nugget effect. Final infiltration rate and parameter A of Philipʹs equation showed strong spatial dependence, coefficient a of Kostiakovʹs equation showed moderate spatial dependence, and S parameter of Philipʹs equation and b coefficient of Kostiakovʹs equation showed pure nugget effect.