عوامل موثر بر ميزان رضايت بهره‌برداران از تشكل‌هاي آب‏بران در حوضه سد سهند هشترود

Factors Affecting the Beneficiariesʹʹ Satisfaction of the WUAs in Sahand Dam Basin in Hashtrood Township

رضايت بهره‌برداران نقش مهمي در اثربخشي تشكل‌هاي آب‏بران دارد و هرگونه برنامه‌ريزي هدفمند در راستاي توانمند كردن اين تشكل‌ها و نيز مديريت پايدار منابع آبي، نيازمند شناخت وضعيت رضايت كشاورزان از اين تشكل‌ها مي‌باشد. هدف اين تحقيق توصيفي همبستگي نيز سنجش رضايت بهره‌برداران از اين تشكل‌ها و عوامل موثر بر سطح رضايت آن‌ها مي‌باشد. ابزار تحقيق پرسشنامه محقق ساخته‌اي بود كه روايي آن از طريق نظرات متخصصان موضوعي تاييد شده و با انجام مطالعه مقدماتي و محاسبه آلفاي كرونباخ بالاتر از 7/0 براي شاخص‌هاي تركيبي، پايايي آن حاصل شد. جامعه آماري كليه اعضاي شش تشكل آب‏بر زير حوضه سد سهند هشترود بودند (270 بهره‌بردار) كه بر پايه جدول كرجسي و مورگان (1970) و با خطاي پنج درصد تعداد 155 نفر و از طريق روش نمونه‌گيري طبقه‌اي متناسب با حجم انتخاب و مطالعه شدند. داده‌ها به روش مصاحبه حضوري در محل فعاليت كشاورزان در روستاها جمع‌آوري و از طريق نرم‌افزار SPSS18 تحليل شدند. نتايج نشان داد كه رضايت 2/86 درصد بهره‌برداران در سطح متوسط مي‌باشد و بين رضايت آن‌ها با متغيرهاي عوامل اجتماعي، فردي و ارتباطي-ترويجي موردمطالعه رابطه مثبت و معني‌داري وجود دارد. نتايج تحليل رگرسيون نيز نشان داد كه سه متغير اعتماد اجتماعي، تعداد اعضاي خانوار و درامد از شغل فرعي 3/44 درصد واريانس سطح رضايت را تبيين مي‌كنند. اجراي دوره‌هاي آموزشي متناسب با اصول آموزش بزرگسالان مي‏تواند ضمن افزايش آگاهي اعضا از ماهيت تشكل‌ها زمينه ايجاد اعتماد اجتماعي متقابل بين اعضا و رضايت آن‌ها را فراهم كند.

Beneficiariesʹ satisfaction plays a key role in the effectiveness of water users’ associations (WUAs). Any purposeful planning in order to empower these organizations, as well as sustainable management of water resources, requires knowledge of the farmers’ satisfactions. The aim of this correlational- descriptive study was to investigate effective factors on beneficiary’s satisfaction. Research tool was a researcher-made questionnaire whose validity was confirmed by experts and its reliability was approved by conducting a pilot study and calculation of Cronbachʹs alpha coefficient higher than 0.7 for the composite indicators. The statistical population consisted of all members of six WUAs in Sahand Dam Basin (N= 270) and, based on Krejci and Morgan sampling table, 155 were selected by using randomized stratified sampling method. Data was collected by personal interview and analyzed through software SPSS18. The results showed that 86.2 percent of the beneficiaries had a medium level of satisfaction and their satisfaction had a significant positive correlation with personal, social, and educational-information variables. Regression analysis showed that three variables, namely, social trust, households’ number, and income from the second job explained 44.3 percent of the satisfaction variance. Training courses in accordance with the principles of adult education can increase membersʹ awareness of association, build trust among members, and increase their satisfaction.