گروه بندي و بررسي تمايز بين برنج هاي هوازي و ايراني از نظر تحمل به تنش اسمزي در مرحله جوانه زني

جوانه­زني گياهان از جمله مراحل مهم در طول دوره رشدي آنهاست كه اغلب تحت تاثير تنش­هاي محيطي قرار مي­گيرد. هدف از پژوهش حاضر شناسايي مولفه­هاي جوانه­زني بود كه بيشترين نقش را در تمايز بين ژنوتيپ­هاي برنج­هاي هوازي و ايراني از نظر تحمل به تنش اسمزي داشتند. آزمون استاندارد جوانه­زني بذر در سه سطح تنش اسمزي (آب مقطر به عنوان محيط نرمال، 8- و 16- بار حاصل از مانيتول) و با استفاده از 53 ژنوتيپ برنج (شامل 31 ژنوتيپ از برنج­هاي هوازي و خارجي و 22 رقم از برنج­هاي ايراني) انجام شد. گروه بندي ژنوتيپ­ها با استفاده از تجزيه خوشه­اي بر اساس متغيرهاي جوانه­زني نشان داد كه در شرايط نرمال و تنش 8- بار ژنوتيپ­ها به سه گروه و در شرايط 16- بار به دو گروه قابل تفكيك هستند. تعدادي از ژنوتيپ­ها نيز توانستند در هر سه شرايط در گروه با متوسط ارزش­هاي بالاتر از ميانگين كل قرار گيرند اين ژنوتيپ­ها شامل AE6،AE8 ،AE10 ، AE12، AE13، AE15، AE16،AE18 ،AE29 و AE30بودند كه همه جزء ژنوتيپ­هاي هوازي و خارجي بودند. سپس با در نظر گرفتن دو گروه شامل ژنوتيپ­هاي هوازي به همراه ارقام خارجي و ايراني، تجزيه تابع تشخيص انجام شد. آماره لامبداي ويلك براي شرايط نرمال، 8- و 16- بار به ترتيب 286/0، 213/0 و 397/0 بود و نشان دهنده وجود تفاوت معني­دار بين دو گروه از لحاظ خصوصيات جوانه­زني در هر سه شرايط بود. مطابق نتايج، متغيرهاي شاخص بنيه بذر، درصد جوانه­زني، حداكثر درصد مقدار جوانه­زني، زمان لازم از كاشت تا رسيدن به 90 و 95 درصد حداكثر جوانه­زني و انرژي جوانه­زني بيشترين نقش و ضريب آلومتريك كمترين نقش را در تمايز بين دو گروه داشتند.