جداسازي ميكروارگانيسمهاي حل كننده فسفات از ريزوسفر گندم و بررسي توان حل كنندگي آنها در دو منبع فسفات نامحلول

فسفر یكی از عناصر ضروری برای رشد گیاهان بوده و در اغلب خاكها رفتار پیچیدهای داشته و با اجزا خاك بصورت تركیبات كم محلول تا نامحلول در میآید. بهرهبرداری از پتانسیل بیولوژیك خاكها میتواند حلالیت و تحرك آن را برای تغذیه مطلوب گیاهان فراهم نماید. این تحقیق بهمنظور جداسازی و غربالگری سویههای باكتریایی ) PSB ( و قارچی ) PSF ( حلكننده فسفات از نظر توان انحلال فسفاتها در حضور دو منبع تریكلسیم فسفات ) TCP ( و خاك فسفات ) RP ( انجام گردید. تعداد 55 نمونه ریزوسفری از مزارع گندم ارومیه برداشت و جداسازی اولیه و ارزیابی توان حلكنندگی بصورت كیفی در محیط كشت جامد NBRIP انجام شد. توانایی انحلال كمی سویههای كارآمد در آزمایشی بهصورت فاكتوریل و در قالب طرح كاملاً تصادفی شامل منبع فسفاته ) TCP و RP ( و تلقیح میكروبی )شاهد، 45SBP ، 15PSB ، 30PSB ، 2PSB ، 11PSB ، 12PSB ، 20PSB ، 1PSF ، 3PSF ، 4PSF و 7PSF 42 و 45 روز ( مورد ،3 ،6 ،3 ،4 ، ( در هفت زمان انكوباسیون در دمای 22 درجه سلسیوس در انكوباتور ) 1 سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد كه منبع فسفاته، سویههای میكروبی و زمان انكوباسیون تاثیر معنیداری ) P<0.001 ( بر مقادیر فسفر حلشده و pH محیط داشت. بیشترین میزان فسفر محلول با 636 میكروگرم بر میلیلیتر توسط سویهی 1PSF از منبع تریكلسیم فسفات آزاد شد. همچنین سویهی 1PSF در روز دوازدهم با 521 میكروگرم بر میلیلیتر بیشترین توان حلالیت را نسبت به سایر سویهها نشان داد. میزان فسفر حلشده توسط سویهها با pH محیط كشت رابطهی خطی منفی و معنیداری نشان داد. میزان pH در نمونه تلقیح شده با سویهی 1PSF در منبع تریكلسیم فسفات بیشترین مقدار كاهش ) 1 واحد( را نسبت به سایر سویهها و تیمار شاهد نشان داد و همچنین بیشترین كاهش pH 3/ در روز دوازدهم ) 31 pH= ( توسط همین سویه مشاهده شد درحالی كه میزان pH در تیمار شاهد بدون تغییر باقی ماند.