تحليل تجربي نوسانات قيمت نفت و نرخ ارز بر رشد اقتصادي در ايران

Empirical Analysis of Volatilities of Oil Price and Exchange Rate on Economic Growth in Iran

رشد اقتصادی در هر كشوری شاخص پیشرفت آن كشور محسوب شده و از اهمیت خاصی در اقتصاد برخوردار است. در نتیجه، بررسی عوامل مؤثر بر آن برای اقتصاد هر كشور، به عنوان یكی از متغیرهای مهم تلقی می شود. اقتصاد مقاومتی به معنای مجموعه اصولی است كه با رعایت آنها، حتی در شرایط تحریم می­توان شكوفایی اقتصاد كشور را حفظ نمود. بنابراین با توجه به اینكه بازار جهانی نفت و بازار نرخ ارز در ایران در طول تقریباً چهار دهه گذشته بسیار پرنوسان بوده و تحریم­های اقتصادی یك جانبه آمریكا و غرب علیه جمهوری اسلامی ایران بر این نوسانات تأثیر بسزایی داشته، شناخت نحوه و شدت تأثیرگذاری تكانه­های نفتی و ارزی بر اقتصاد ایران حائز اهمیت است. در این راستا، این مطالعه به بررسی ارتباط بین نوسانات قیمت نفت، نوسانات نرخ ارز و پیامدهای تحریم اقتصادی بر تولید ناخالص داخلی ایران بر اساس داده های سری زمانی سالانه اقتصاد ایران طی دوره زمانی سال 1350 تا 1391 می پردازد. به این منظور، ابتدا شاخص نااطمینانی ناشی از نوسانات قیمت نفت و نرخ ارز با استفاده از مدل گارچ  برآورد، سپس روابط متقابل متغیرهای مدل با استفاده از مدل خود توضیح برداری، بررسی، و در ادامه، رابطه بلندمدت بین متغیرها نیز با استفاده از مدل هم انباشتگی جوهانسن- جوسیلیوس استخراج شده است. نتایج تخمین نشان می­دهد كه در بلندمدت، نوسانات قیمت نفت و نوسانات نرخ ارز، دارای اثر منفی بر تولید ناخالص داخلی، و همگرا می­باشد.

Economic growth as a main development indicator is of special importance in each economy. As a result, investigating the factors affecting the economic growth is important. Resilient economic pattern means a set of principles that provides a framework for improving national economy under the economic sanctions. Given that the global oil market and the Iranian exchange rate market have been highly volatile in the past four decades, and Western block’ sanctions against Iran have affected this volatility, determination of the severity and how to impact of oil and exchange rate shocks on the Iranian economy is of great importance. This study examines the relationships among oil price fluctuations, exchange rate fluctuations and the impacts of economic sanctions on Iranʹs GDP using annual time-series during 1971- 2012. To this end, first indexes for the uncertainty caused by the fluctuations of oil prices and exchange rates are estimated using GARCH model, then the interactions among variables are investigated using Vector Auto-regressive model, and finally the long-term relationships of variables under study are derived via Co-integration Model. The findings suggest that long-term fluctuations in oil prices have positive effects on gross domestic product; however, exchange rate fluctuations have negative impacts on gross domestic product.