گزارش علمي كوتاه: مطالعه تغييرات مرفولوژيكي و فيزيولوژيكي گياه دارويي گل گاوزبان (Echium amoenum Fisch. & Mey.) تحت تنش خشكي

به منظور ارزيابي تاثير تنش خشكي بر برخي خصوصيات مرفولوژيكي و فيزيولوژيكي گياه دارويي گل گاوزبان Echium amoenum، آزمايشي در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي با چهار تكرار در گلخانه تحقيقاتي پژوهشكده گياهان دارويي جهاد دانشگاهي اجرا گرديد. در اين آزمايش اثر سطوح مختلف خشكي شامل آبياري در حد ظرفيت زراعي به عنوان تيمار شاهد و آبياري پس از تخليه 25، 50 و 75 درصد آب قابل استفاده گياه بر خصوصيات كمي (طول و عرض برگ، طول ريشه، وزن تر و خشك ريشه و اندام هوايي) و كيفي (ميزان پرولين و قندهاي محلول كل) در مرحله ي رشد رويشي در شرايط گلخانه مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه خشكي موجب كاهش معني دار صفات مورفولوژيك موردمطالعه (به استثناء طول ريشه) شده است، درحالي كه غلظت پرولين و قندهاي محلول كل برگ با افزايش سطوح تنش خشكي به طور معني داري در مقايسه با شاهد افزايش يافت. نتايج نشان داد كه تجمع پرولين و قندهاي محلول شاخص خوبي براي تحمل خشكي مي باشد. با افزايش سطوح تنش خشكي ميزان پرولين برگ بيش از 5 برابر نسبت به تيمار شاهد افزايش يافت. همچنين افزايش شدت تنش خشكي از تيمار شاهد (عدم تنش) تا تيمار تخليه 75% آب قابل دسترس محتواي قندهاي محلول برگ را نسبت به تيمار شاهد به ميزان 2 برابر افزايش داد. به طوركلي نتايج نشان داد اين گياه از طريق تنظيم اسمزي خشكي را تحمل كرده و اين مكانيسم در بقاي گياه در شرايط تنش خشكي نقش داشته است.