مدل شبكه اي سياست هاي منابع طبيعي در ايران (بررسي قانون برنامه چهارم توسعه)

ويژگي هاي برنامه ها و حوزه هاي مختلف سياستي، الزامات خاصي را براي هر يك از حوزه ها اعمال مي كند. بدين­سان معرفي يك مدل براي آزمودن ويژگي هاي اساسي روابط بين ساختارهاي مختلف، سازوكار هاي ارائه خدمات و الگوهاي اجراي سياست ها ضروري مي نمايد. اين پژوهش با هدف ارائه يك مدل شبكه اي براي سياست هاي منابع طبيعي در ايران انجام گرفته است، چراكه با وجود تلاش هاي فراوان، موارد عديده اي از عدم موفقيت به­دليل نبود يك الگوي سياستي مشخص در مديريت اين منابع به چشم مي خورد. براين اساس، قوانين مرتبط با منابع طبيعي در قانون برنامه چهارم توسعه كشور با استفاده از رويكرد تحليل شبكه اي تحليل شد. نتايج نشان داد كه يكي از عوامل اصلي تعيين­كننده كاركرد سياست ها و اقدامات مديريتي نهادها، چگونگي روابط و چيدمان نهادها و دستگاه ها در متن اسناد سياستي- قانوني است كه سبب توزيع نامتوازن قدرت ميان آنها شده و با ايجاد يك رويكرد شبكه اي در تدوين اين اسناد و تغيير در روابط و چيدمان نهادها و دستگاه هاي موظف قابل رفع است. در نهايت مدل شبكه اي سياست هاي منابع طبيعي ايران با پنج سياست اصلي شامل حفظ آب و خاك، حمايت جنگل و مرتع، احيا و حفاظت از جنگل و مرتع، حمايت اجتماعي نهادهاي مردمي و ارائه خدمات اجتماعي، و توسعه بهره برداري، پيشنهاد شد.