رابطه همزيستي ميكوريزي با عناصر غذايي نيتروژن، فسفر و پتاسيم و آنزيم هاي خاك ريزوسفر شن (Lonicera nummulariifolia) در رويشگاه چهارطاق اردل

قارچ­هاي ميكوريزي از اجزاي حياتي سيستم­هاي پايدار خاك و گياه­اند و يكي از راهبردهاي مناسب براي جنگلكاري و نهالكاري پايدار محسوب مي­شوند. تحقيق حاضر با هدف بررسي وضعيت همزيستي ميكوريزي، فعاليت آنزيم­هاي اسيد و آلكالين فسفاتاز و عناصر نيتروژن، فسفر و پتاسيم ريزوسفر گونه شن (Lonicera nummulariifolia) در رويشگاه چهارطاق اردل واقع در استان چهارمحال و بختياري انجام گرفت. بدين منظور از ريشه­هاي پنج پايه از شن و خاك اطراف آنها در دو فصل بهار و پاييز نمونه­برداري شد. نتايج نشان داد كه شن يك گياه ميكوريزي است. درصد كلنيزاسيون ميكوريزي در بهار 2/90 و در پاييز 6/80 بود. همچنين فعاليت آنزيم­هاي اسيد و آلكالين فسفاتاز به­ترتيب در بهار 59/240 و 85/392 و در پاييز 48/146 و 295 ميكروگرم پارانيترو فنيل فسفات در گرم خاك بود. تمامي عناصر اندازه­گيري­­شده در بهار مقادير بيشتري نسبت به پاييز داشتند. ضريب همبستگي معني­داري بين فسفاتازهاي خاك با نيتروژن كل و ماده آلي در بهار و آلكالين فسفاتاز و نيتروژن كل در پاييز وجود داشت. بالا بودن كلنيزاسيون ميكوريز آربسكولار و فعاليت اسيد فسفاتاز در بهار مي­تواند به­دليل شرايط مطلوب خاك و رشد ريشه­هاي مويين گياه در اوايل فصل رويشي باشد. با توجه به منشا ميكروبي فسفاتاز قليايي، افزايش اين آنزيم در بهار شاخصي براي افزايش كمي و كيفي ميكروارگانيسم­ها، افزايش معدني­ شدن مواد آلي و ازدياد مواد غذايي است. در مجموع، درصد چشمگير كلنيزاسيون ريشه در شن، وابستگي اين گونه را به همزيستي ميكوريزايي نشان مي­دهد، بنابراين تاثير اين قارچ­ها در نهالكاري با اين گونه به­خصوص در رويشگاه­هاي تخريب­يافته بسيار حياتي است.