بررسي مشابهت‌هاي علم معاني (به عنوان يكي از شاخه‌هاي بلاغت اسلامي) و نظريه ارتباط ياكوبسن با تكيه بر آيات قرآن كريم

The study of similarities between IlmolMaa:ni(as one of the branches of Islamic Rhetoric) and Jakobsons theory of communicative functions with emphasis on verses of the Holy Quran

علم معاني به عنوان يكي از شاخه هاي بلاغت اسلامي علاوه بر پيشينه مشترك، در بسياري از زمينه ها و مباحث ديگر نيز با دانش زبان شناسي و به تبع آن نظريه هاي نقد ادبي معاصر مشابهت هاي فراواني دارد. ياكوبسن يكي از نظريه پردازان حوزه زبان و زبان شناسي است كه ديدگاه هاي وي در بررسي نقش هاي شش گانه زبان بسيار شبيه به نكات مطرح شده در مبحث مقتضاي حال و مقام و خبر و انشاء در علم معاني است. وي شش جزء تشكيل دهنده ارتباط را تعيين كننده نقش هاي زبان دانسته و آراي خود را تحت عنوان نظريه ارتباط (Communicative Theory) ارائه مي كند. مقاله حاضر با تكيه بر آيات قرآن كريم كه فنون بلاغت اعم از صرف، نحو، معاني، بيان و بديع همگي مولود نزول آن است سعي در بررسي و نماياندن مشتركات، همپوشاني ها و مشابهت هاي موجود ميان علم معاني و نظريه ارتباط ياكوبسن دارد.

Along with common background, there are many fields and subjects in which we could find numerous similarities among ilmulmaani as one of the branches of the Islamic rhetoric and linguistics, contemporary critical literary theories such as Formalism, Structuralism and finally linguistic stylistics. For instance, attending to some issues in ilmulmaani such as the discourse eloquence, the defects interrupting eloquence, the secondary intentions and uses of the discourse, the study of structure and context of the sentence and discourse, one could understand the noticeable resemblance among this Islamic knowledge and three important branches of the linguistics (phonology, syntax, and semantics).Jakobson is a linguist and literary theorist. Distinguishing six language functions, he outlines a point of view which is very similar to issues inilmulmaani. According Jakobson, six communication functions define the same number of functions in language and He introduces his opinion as Communicative Theory.Placing emphasis upon the verses of the Holy Quranthat its descent is the mother of all rhetorical devices including morphology (Sarf), syntax (Nahv), semantics(Maamp;rsquo;ani), figurative languages(Baya:n) and figures of speech (badiamp;rsquo;), the author tries to study and disclose the common points, overlaps and similarities between IlmolMaamp;rsquo;ani and Jakobsons theory of communicative functions