بررسي پارامتر عمر طولي و عرضي بهمن‌هاي گسترده هوايي

Investigation of longitudinal and lateral age parameter of extensive air showers

بهمن‌هاي گسترده هوايي كه در اثر برهم‌كنش پرتوهاي كيهاني پر انرژي با جو توليد مي‌شوند، در دو جهت طولي و عرضي گسترش يافته كه بررسي چگالي الكترون‌ها در اين دو جهت به پارامتر عمر در آن جهات بستگي دارد. داي و همكاران در سال 1990 اختلاف بين پارامتر عمر طولي و عرضي را بيان كردند. اين در حاليست كه برخي پژوهشگران اعتقاد دارند كه پارامتر عمر عرضي در مدل نيشيمورا، كاماتا، گريسن (NKG)، كه براي توصيف پراكندگي عرضي الكترون‌ها و در همه فاصله‌ها استفاده مي‌شود، كافي نيست. در اين مقاله تلاش گرديده با استفاده از داده‌هاي تجربي و شبيه‌سازي، وابستگي پارامتر عمر طولي و عرضي بهمن گسترده هوايي به فاصله از مركز بهمن، با تكيه بر مفاهيم آمده در كار داي و همكاران، مورد مطالعه قرار گيرد. نتيجه اينكه بر خلاف نظريه NKG، در نظريه لينسلي، در گسترش عرضي بهمن گسترده هوايي، ديگر پارامتر عمر به‌عنوان يك مقدار متوسط در نظر گرفته نشده، بلكه با افزايش فاصله از محور بهمن افزايش مي‌يابد.

Colliding high energy cosmic rays to the earth atmosphere produces secondary particles which generate extensive air shower (EAS) that develops in lateral and longitudinal directions. It was found that electron density in two directions is related to the age parameter. Dai et. al. [1] clarified the difference between the lateral and longitudinal age parameters in 1990. However, some scientists believe that the lateral age parameter from NKG model is not sufficient to describe the electro lateral dispersion. In the current study, given the experimental and simulation data and also given the results of Dai et. al. work, the dependence of the lateral and longitudinal age parameter to core distance is investigated. Finally, contrary to NKG theory, at Linsley theory, the age parameter is not a constant parameter, so it increases with an increase in core distance.