برآورد آماري بيشينه بارش محتمل 24 ساعته بر اساس ضريب هرشفيلد (مطالعه موردي استان چهارمحال و بختياري)

Statistical estimation of 24-h probable maximum precipitation using correction of Hirschfield coefficient (case study for Chaharmahal and Bakhtyari Province (

سرچشمه دو رودخانه مهم كشور يعني كارون و زاينده رود در استان چهارمحال و بختياري قرار دارد و سدهاي بسيار مهمي در مسير اين رودخانه‌ها قرار دارد كه آگاهي از بيشينه بارش محتمل در سرچشمه‌هاي اين دو رودخانه ضروري مي‌باشد. يكي از بزرگ‌ترين مشكلات در امور آب‌شناسي و هواشناسي، برآورد مقدار معقول بيشينه بارش محتمل براي دوره‌هاي مختلف است كه انتظار مي‌رود در يك نقطه و يا يك محدوده اتفاق بيافتد. در بيشتر نقاط دنيا براي محاسبه حداكثر بارش محتمل از روش هرشفيلد استفاده مي‌شود كه در آن عامل فراواني براي محاسبه مقادير بيشينه بارندگي محتمل 24 ساعته، 15 فرض مي‌گردد كه منجر به بر آوردهاي بالا و غير معقولي از بيشينه بارش محتمل 24 ساعته مي‌شود. در اين مقاله از روش دسا و همكاران كه تصحيح روش هرشفيلد مي‌باشد براي برآورد بيشينه بارش محتمل 24 ساعته در هفت ايستگاه استان چهارمحال و بختياري استفاده شد. در اين روش مقدار عامل فراواني برابر به 3/4 و نسبت بيشينه بارش محتمل به بيشينه بارش اتفاق افتاده بين 1/1 تا 5/1 به دست آمد. سپس بيشينه بارش محتمل 24 ساعته در ايستگاه‌ها محاسبه و مورد بررسي قرار گرفت. مقدار بيشينه بارش محتمل 24 ساعته در ايستگاه شهركرد 6/101 ميلي متر، كوهرنگ 2/269، بروجن 4/106، لردگان 4/141، بلداجي 5/117، امام قيس 7/174 و پل زمانخان 4/127 ميلي متر به دست آمد و اين در حالي است كه ميزان بيشينه بارش اتفاق افتاده در اين ايستگاه‌ها به ترتيب برابر 9/88، 217، 8/71، 8/111، 76، 132 و 89 ميلي‌متر بوده است.

The fountainhead of two main rivers of the country such as Karoon and Zayanderood is located in Chaharmahal and Bakhtiari province, and there are many important dams that located along the rivers, it is essential to know the probable maximum precipitation in the fountainhead of these two rivers. Hershfield method is commonly used for computing probable maximum precipitation (PMP) in most parts of the world for which the frequency factor (Km) is considered to be 15 for computing 24h PMP (PMP24). This value may not be suitable for different stations under different climatic conditions. In 2001 in Malayza Desa and his colleages introduced a new approach to the Hershfield method. Only the maximum value was considered in this approach, and caused a severe decrease in Km which was more rational. In this paper maximum daily rainfall values for 7 stations located in southwest of Iran with record length of 11 to 50 years was adopted to estimate the appropriate Km values. For the first approach, Km was found to be in the range of 2.2 and 4.3 and the PMP24 was in the range of 138.6 and 410.3 mm. This high range is in part influenced by short record length of the stations. The corresponding values of Km for the second approach were 1.8 and 6.2 and for PMP24 was 101.6 and 269.2 mm. The probable maximum precipitation amount is calculated 101.6 millimeter in Shahrekord station, 269.2 millimeter in Kouhrang, 106.4 millimeter in Borojen, 141.4 millimeter in lordegan, 117.5 millimeter in Boldaji, 174.7 millimeter in EmamGheyse and 127.4 millimeter in PolZamankhan station and actual maximum precipitations in these stations are101.6, 269.2, 106.4, 141.4, 117.5, 174.7 and 127.4 milimeter respectively