بهينه‌سازي بيشينه تراز تانك با در نظر گرفتن قابليت اطمينان هيدروليكي و كيفي شبكه‌هاي توزيع آب با استفاده از الگوريتم جامعه مورچگان

Ant Colony Optimization of Tank Maximum Level Considering Hydraulic and Quality Reliability of Water Distribution Networks

تانك‌ها در شبكه توزيع آب وظيفه ذخيره آب به منظور استفاده در شرايط اضطراري، مصرف آتش‌نشاني و كنترل نوسانات مصرف را به عهده دارند. هزينه ساخت تانكها زياد بوده و بنابراين در زمان بهره‌برداري استفاده بهينه از كل حجم ضروري مي‌باشد. در صورتي كه حجم تانك از حجم مورد نياز در طول دوران بهره‌برداري كمتر و يا بيشتر باشد، قابليت اطمينان بهره‌برداري از آن كمتر خواهد بود.براين اساس، رابطه جديدي براي قابليت اطمينان تانك با توجه به تغيير تراز آب در تانك تعريف شده است. به علاوه، با توجه به اينكه تغيير تراز آب مي‌تواند روي فشار و سن آب در گره‌ها تاثيرگذار باشد، اين تاثير با درنظر گرفتن قابليت اطمينان هيدروليكي و كيفي بررسي شده است. همچنين براي بررسي تاثير همزمان تغيير تراز آب برروي قابليت اطمينان هيدروليكي و كيفي، رابطه‌اي براي قابليت اطمينان تلفيقي نيز تعريف شده است. در اين مقاله با معطوف شدن به فاز بهره‌برداري، سعي مي‌شود بهينه‌سازي چندهدفه عملكرد شبكه‌هاي آبرساني بررسي شود كه هدف اول حداقل ساختن هزينه ساخت تانك است و هدف دوم حداكثر نمودن قابليت اطمينان هيدروليكي، كيفي و تلفيقي مي‌باشد. به منظور بهينه‌سازي عملكردي شبكه توزيع آب به علت كارايي بالا و سادگي پياده‌سازي الگوريتم جامعه مورچگان، الگوريتم NA-ACO-CD در محيط Visual C++ تدوين شده است. كارايي الگوريتم تدوين شده با بهينه‌سازي توابع رياضي آزمايش، اثبات شده و قابل اجرا بر شبكه‌هاي توزيع آب مي‌باشد. منحني پاره‌تو حاصل از بهينه‌سازي چندهدفه به تصميم‌گيرنده اين امكان را خواهد داد تا با توجه به شرايط موجود گزينه برتر را انتخاب نمايد.

Tanks in water distribution networks are used to store water for emergency conditions, fire flow demand and demand oscillations controll. Construction of tanks spends a lot of money and therefore using whole volume of tanks is essential while operation. Otherwise, if tank volume will be more or less than what is required during operation, tank reliability is reduced. Accordingly, in this paper, a new relationship for tank reliability according to water level variation in tanks is defined. Therefore, maximum water level in tanks is defined as the decision variable. The definition of tank reliability is as follows. At first, the values of maximum level for each tank is computed such a way that optimal use is provided from balancing volume of tanks. In fact, for these maximum level values, maximum reliability is acheived for each tank. Now if during optimization process, a value lower than these computed maximum level is selected for decision variables, tank reliability is reduced. To compute the value of tank reliability, the values of tank water level for the selected decision variables is devided by the values of tank water level for maximum tank reliability. Also, because water level variation can effect on pressure and water age in demand nodes, this effect is investigated by considering hydraulic and quality reliability. In fact, variation of water level in tanks changes node demand pressures and in result actual node demands. Also, variation of water level or on the other hand variation of storage volume affects on water age in demand nodes. Besides, in order to investigate the simultaneous effect of water level variation on hydraulic and quality reliability, a relationship is also defined for integrated reliability. Definition of integrated reliability is to investigate whether there is optimum maximum tank level values that both hydraulic and quality reliability is improved simultaneusly while tank construction costs is minimum. Optimal management of tanks in water distribution networks to provide required water of consumers with desired quality is of high importance. To acheive this, optimization is defined as a powerful tool. In this paper, by focusing on operation phase, multiobjective optimization of water distribution performance is performed in which tank costs is considered as the first objective and tank reliability, node hydraulic reliability, node water age reliability and integrated reliability is considered as the second objective. Ant colony algorithm is codified in Microsoft Visual C++ for optimization due to its simplicity and high performance. The validity of the edited algorithm is tested on mathematical functions and proved to be applicable on water distribution networks. The created tradeoff curve from multiobjective optimization helps the decision makers to select the top choice based on the importance of their own criterion whether it is hydraulic or quality.