بررسي فعاليت ضدميكروبي عصاره هاي بدست آمده از كالوس و سلول هاي كشت سوسپانسيون زيره سياه در مقايسه با بذر آن و تاثير نوع حلال و رقت عصاره بر اين فعاليت

مقاومت دارويي ميكروارگانيزم ها سبب توجه بيشتر به گياهان دارويي با عوارض جانبي كمتر شده است. اما برداشت بي رويه گياهان دارويي محققان را به فكر گسترش توليد متابوليت هاي ضدميكروبي در شرايط درون شيشه اي انداخته است. بنابراين در اين تحقيق اثر مهاركنندگي رقت هاي مختلف عصاره هاي آبي، اتانولي، متانولي و اتري حاصل از كالوس، سلول هاي كشت سوسپانسيون و بذر زيره سياه بر روي ميكروارگانيزم هاي Staphylococcus aureus، Bacillus subtilis،Pseudomonas aeroginosa ، Escherichia coli، Klebsiella pneumoniae ، Aspergillus parasiticus و Candida albicans بررسي شد. نتايج نشان داد كه عصاره هاي مختلف از خاصيت بازدارندگي بالايي برخور دارند و اثر مقدار رقت عصاره ها بر مهار رشد ميكروارگانيزم ها معني دار است. اما در نوع عصاره و اثر متقابل اين دو فاكتور (رقت و نوع عصاره) اختلاف معني داري مشاهده نشد. متفاوت بودن اثر ضد ميكروبي عصاره ها به خاطر تفاوت در قدرت حلاليت مواد موثره موجود در آنها مي باشد. با افزايش غلظت عصاره ها، اثر بازدارندگي آن ها افزايش يافت به طوريكه عصاره رقيق نشده بيشترين اثر بازدارندگي را نشان داد. همچنين اثر بازدارندگي عصاره هاي حاصل از سلول و كالوس زيره سياه بيشتر از عصاره هاي بذري است. نتايج بررسي تركيبات عصاره ها با TLC نيز نشان داد كه اسكوپولتين از خاصيت ضدميكروبي برخودار است و به مقدار فراوان در كالوس و سلول هاي كشت سوسپانسيون زيره سياه وجود دارد. بنابراين اثرات ضدميكروبي عصاره هاي حاصل از كالوس و سلول زيره سياه را مي توان، علي رغم كم بودن مقدار كومين آلدهيد آن ها، به مقدار زياد اسكوپولتين ارتباط داد. در نهايت استفاده از سيستم هاي كشت سلول گياهي براي توليد متابوليت هايي با خاصيت ضدميكروبي، از جمله اسكوپولتين، يك فناوري مناسب محسوب شده و مي تواند جايگزيني مناسب براي داروهاي شيميايي متداول باشد.