تجزيه پايداري در ارقام يولاف با استفاده از روش تجزيه اثرات اصلي جمع‌پذير و اثرات متقابل ضرب‌پذير (AMMI)

Stability Analysis in Oat Cultivars Using Additive Main Effects and Multiplicative Interaction Effects (AMMI)

بررسي پايداري و سازگاري يك ژنوتيپ در شرايط محيطي متفاوت جهت معرفي آن براي كاشت در شرايط شناخته شده مفيد بوده و جزء نيازهاي اصلي برنامه‌هاي اصلاح نباتات مي‌باشد. با توجه به تنوع شرايط آب‌ و‌ هوايي مناطق مختلف كشور مطالعه و شناخت برهمكنش ژنوتيپ ‌× محيط داراي اهميت زيادي است. در اين تحقيق عملكرد 10 ژنوتيپ يولاف در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار و در 6 شرايط زراعي مختلف در 2 سال مورد بررسي قرار گرفت. به‌منظور تفسير بهتر برهمكنش ژنوتيپ‌ × محيط، از روش AMMI استفاده شد. نتايج تجزيه واريانس مركب براي عملكرد دانه تفاوت‌هاي معني‌داري بين ژنوتيپ‌ها نشان داد. با استفاده از روش AMMI مشخص شد كه آثار ژنوتيپ، محيط و برهمكنش ژنوتيپ‌ × محيط بسيار معني‌دار هستند و 4 مؤلفه اول در مجموع بيش از 77 درصد از مجموع مربعات برهمكنش ها را توجيه نمودند. براساس باي پلات حاصل از اولين مؤلفه‌ي اصلي و ميانگين در روش AMMI ، ژنوتيپﻫﺎي ريگودون، پيسلي و سوئيكس پايدارترين واكنش را نشان دادند و كمترين IPC1 متعلق به ژنوتيپ سوئيكس بود درحالي‌كه ژنوتيپ پيسر ناپايدارترين تلقي گرديد.

Assessment of the stability and adaptability of a genotype to different environments is useful for recommending cultivars for known conditions and is one of the requirements in plant breeding programs. Considering the inherent climatic diversity in Iran, recognition of genotype by environment interaction is important. In this study ten oat (Avena sativa L.) genotypes were tested at six environments in Shahrekord University for two years and 3 replications in a randomized complete block design (RCBD). AMMI analysis (additive main effects and multiplicative interaction effects) was used to evaluate yield stability of oat genotypes. Results of simple and combined ANOVA for grain yield, showed significant differences for genotype and genotype × environment. AMMI analysis also revealed significant difference for treatment, genotype, environment and genotype × environment. Based on the biplot of the first principal component and mean in AMMI method, Rigodon, Paisley and Sioux genotypes showed the most stability and Sioux genotype indicated the smallest IPC1, while Pacer was considered to be the most, unstable genotype.