تأثير مقدار و زمان مصرف كود نيتروژن بر عملكرد دانه، فيلوكرون و سرعت پيدايش برگ ذرت

Influence of Nitrogen Application Rate and Timing on Grain Yield, Phyllochron and Leaf Appearance Rate of Corn (Zea mays L.)

به‌منظور بررسي تأثير مقدار و زمان مصرف نيتروژن بر عملكرد دانه، فيلوكرون و سرعت پيدايش برگ ذرت، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه محقق اردبيلي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 1388 اجرا شد. كود نيتروژن با چهار سطح (صفر، 75، 150 و 225 كيلوگرم در هكتار) در كرت‌هاي اصلي، زمان مصرف كود نيتروژن در سه سطح 1/3 زمان كاشت + 1/3 در مرحله 8 تا10 برگي + 1/3 در زمان ظهور گل تاجي)، 1/2 زمان كاشت + 1/2 ظهور گل تاجي) و ( 1/2 كاشت + 1/4 در مرحله 8 تا10 برگي+ 1/4 در زمان ظهور گل تاجي) به‌صورت‌هاي T1، T2و T3 در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. نتايج نشان داد فيلوكرون تحت‌تأثير مقدار، زمان مصرف و اثر متقابل اين دو قرار دارد. افزايش مقدار نيتروژن منجر به كاهش فيلوكرون و افزايش سرعت ظهور برگ شد. سرعت ظهور برگ‌ها در صورت كاربرد نيتروژن به‌صورت T1 بيشتر از ديگر زمان‌هاي مصرف بود. بالاترين سرعت ظهور برگ و نيز كوتاه‌ترين زمان براي فيلوكرون به تركيب تيماري مصرف 225 كيلوگرم نيتروژن در تقسيط كود به‌صورت T1 تعلق داشت. حداكثر عملكرد دانه (6/7928 كيلوگرم در هكتار) به مصرف 225 كيلوگرم نيتروژن در‌ تقسيط به‌صورت T1‌ تعلق داشت. بنابراين، به‌نظر مي‌رسد كه به‌منظور دستيابي به حداكثر عملكرد دانه و سرعت ظهور برگ ذرت از سطح كودي 225 كيلوگرم در هكتار در كاربرد كود به‌صورت T1 در شرايط اقليمي اردبيل استفاده شود.

In order to study the effects of nitrogen application rate and timing on grain yield, phyllochron and leaf appearance rate of corn (Zea mays L.), an experiment was conducted as split plot based on randomized complete block design with three replications at the Research Farm of University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran during 2009 growing season. Nitrogen rates were arranged in main plot with four levels including: 0, 75, 150 and 225 Kg N ha1 and nitrogen application timing in sub plots at three levels: (1/3 in planting + 1/3 in 810 leaf stages + 1/3 in tasseling), (½ planting + ½ in tasseling) and (½planting + ¼ in 810 leaf stages + ¼ in tasseling) as T1, T2 and T3 respectively. The results showed that phyllochron was significantly affected by nitrogen rate, application timing and interaction of rate × nitrogen application timing. Phyllochron was decreased with increasing nitrogen rates, but the reverse was true for leaf appearance rate. Leaf appearance rate in T1 nitrogen application was more than the other methods. The highest leaf appearance rate and the least phyllochron belonged to treatment of 225 Kg N ha1 and T1 nitrogen application timing. The highest grain yield (7928.6 Kg ha1) belonged to treatment of 225 Kg N ha1 and T1 nitrogen application timing. Thus, it seems that in order to increase the grain yield and leaf appearance rate, 225 Kg N ha1 should be applied as T1 in conditions of Ardabil climate.