بررسي تأثير كودهاي زيستي بر خصوصيات كمي و كيفي لاين‌هاي مختلف بزرك (Linum usitatissimum L.)

Effect of Biofertilizers Application on the Quantitative and Qualitative Characteristics of Linseed (Linum usitatissimum L.) Lines

با توجه به وابستگي شديد كشور به واردات روغن گياهي مصرفي و ضرورت استفاده از كودهاي زيستي و آلي به‌جاي كودهاي شيميايي جهت تغذيه بهينه محصولات زراعي و نيل به كشاورزي پايدار، آزمايش مزرعه اي در سال 89 - 1388 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي ساعتلوي اروميه در قالب كرت‌هاي يك‌بار خرد شده با طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار به‌اجرا درآمد. در اين بررسي فاكتور اصلي (A) شامل كودهاي مصرفي (a1 = شاهد؛ بدون مصرف N، a2 = مصرف N ، a3 = نيتروكسين + N ، a4 = فسفاته بارور 2 + N، a5 = نيتروكسين + فسفاته بارور 2 + N) و فاكتور فرعي (b) شامل پنج لاين‌ بزرك (b1 = 26-97، b2 = 14-97، b3 = 3-97، b4 = 21-97، b5 = 19-97) بود. در اين بررسي صفات تعداد ساقه‌هاي فرعي، وزن برگ، وزن كپسول در ساقه اصلي، وزن كپسول در ساقه فرعي، عملكرد دانه، درصد روغن و پروتئين اندازه‌گيري و يا محاسبه شدند. نتايج حاصل از تجزيه واريانس داده ها نشان داد كه فاكتور اصلي (كودهاي مصرفي) بر روي كليه ي صفات مورد مطالعه تأثير معني داري در سطح احتمال 1 درصد داشت. هم‌چنين فاكتور فرعي (ارقام كتان) و اثر متقابل بين دو فاكتور نيز بر روي تمامي صفات مورد بررسي به‌جز درصد پروتئين، از لحاظ آماري تأثير معني داري داشتند. بنا به نتايج به‌دست آمده، بيشترين عملكرد دانه (4781 كيلوگرم در هكتار) و روغن دانه (36/5 درصد) از مصرف كودهاي نيتروكسين + فسفاته بارور 2 + N به‌صورت توأم با ارقام 14 97 و 3 97 به‌دست آمد كه مي‌توان در جهت افزايش عملكرد گياه بزرك مؤثر باشد. بنابراين، كاربرد كودهاي زيستي نيتروكسين و فسفاته بارور2 مي‌تواند‌ با اصلاح خواص فيزيكي و شيميايي خاك در افزايش عملكرد كمي و كيفي بزرك مؤثر باشد.

In order to investigate the effect of biofertilizers on the yield and yield components of flax lines, a study was conducted during 2010 growing season at the Agricultural Research Station of Saatlo in Urmia. A split plot design based on randomized complete blocks with four replications was performed in this study. Main factor (a) consisted of fertilizer application form (a1 = control without nitrogen fertilizer, a2 = nitrogen fertilizer, a3 = nitroxin + N, a4 = phosphate barvar 2 + N, and a5 = nitroxin + phosphate barvar 2 + N) and sub factor (b) consisted of five lines of oily flax (b1 = 9726, b2 = 9714, b3 = 973, b4 = 9721, b5 = 9719). Quantitative and qualitative traits such as number of sub stems, leaf weight, capsule weight per main stem and sub stems, seed yield, oil and protein content were calculated or estimated. Results showed that the main factor (fertilizer form) had significant effect (at α=0.01 probability level) on all the parameters which have been studied in this experiment. Sub factor (linseed lines) and interaction between the two factors had statistically significant effects on all traits. The highest seed yield (4781 kg h1) and the highest seed oil content (36.5%) were obtained from applying nitroxin + phosphateye barvare 2 + N on 9714 and 973 lines. Results showed that using of Nitroxin and Phosphateye barvare 2 biofertilizers could be effective in increasing grain yield of linseed. Therefore, application of Nitroxin and Phosphateye barvare 2 biofertilizers could be used to improve soil physiochemical properties and to increase quantitative and qualitative yield parameters of linseed.