مباني نظري، فرانظري و نقد نظريه واقع‌گرايي نيوكلاسيك

واقع‌گرايي نوكلاسيك در چارچوب پارادايم واقع‌گرايانه با انگيزه غلبه بر كاستي‌هاي نظريات واقع‌گرايانه ديگر در تبيين چرايي تفاوت در رفتار واحدها به‌رغم يكسان بودن شرايط محيطي ارايه شد. رياليست‌هاي نوكلاسيك معتقدند كه با مطالعه موردي و مشاهده عيني و تحليل نظري، قادر خواهند بود تا تيوري‌هاي واقع‌گرايانه را براساس اصول پايه‌اي واقع‌گرايي به محك تجربه گذارند؛ اصولي كه عملاً ممكن است در نظريه‌پردازيهاي واقع‌گرايانه از آن‌ها چشم‌پوشي شده باشد. سوال اصلي اين نظريه آن است كه چرا تيوري‌هاي ديگر روابط بين‌الملل در تفسير روابط علّي ناتوان هستند و چگونه مي‌توان بر اين نقص فايق آمد. بدين منظور واقع‌گرايي نوكلاسيك فرض مي‌كند كه نظريه كامل تبيين‌كننده روابط علّي در سيستم بين‌الملل بايد سيستم را به عنوان نقطه عزيمت خود در نظر بگيرد اما در عين حال، به مختصات داخلي واحدها بپردازد و نتايج رفتاري واحدها را با عبور از ساختارهاي داخلي شناسايي كند. براين اساس، پرسش مقاله آن است كه: مباني نظري و فرانظري نظريه واقع‌گرايي نوكلاسيك چه تاثيري بر فهم روابط‌ بين‌الملل گذارده است؟ با اتكا به مباحث مطرح شده توسط متفكران اصلي اين جريان نظري مي‌توان گفت كه مباني عقل‌گرايانه واقع‌گرايي نوكلاسيك با تركيب نگاه نظام‌مند و نگرش مبتني بر اصالت كنش‌گر ان و كارگزاران توانسته است موجب تكامل فهم واقع‌گرايانه از روابط بين‌الملل شود. هرچند غلبه نگاه مادي‌گرايانه و فقدان نگاه عميق به ابعاد معنايي زيست بين‌المللي سببب گشته است كه اين نظريه از شرح كل‌گرايانه برخي از رفتارهاي بين‌المللي بازماند.