اثـر تنظيم كننده هاي رشـد گياهي بر انـدام‌زايي گونه زالزالك ايرواني (Crataegus pseudoheterophylla Pojark.) در كشت درون شيشه اي

The Effect of Plant Growth Regulators on Shoot Proliferation and Rooting of Crataegus Pseudohetrophylla Pojark. Via in Vitro Culture

زالزالك از تيره گل سرخ (Rosaceae) و از جمله درختاني است كه داراي مصارف دارويي، زينتي و ارزش صادراتي است. ارزيابي مرحله شاخه زايي گونه Crataegus pseudoheterophylla Pojark. با استفاده از غلظت هاي مختلفي از تنظيم كننده هاي رشد در شرايط درون شيشه‌اي با استفاده از ريزنمونه هاي تك گره حاوي جوانه جانبي مورد بررسي قرار گرفت. سرشاخه هاي رشد يافته از جوانه هاي گره اي، در 30 تيمار مختلف از هورمون هاي BAP، KIN، 2iP، Zt در تركيب با NAA هريك در سه تكرار كشت شدند كه هر تكرار حاوي 5 ريزنمونه بود. داده ها پس از سه واكشت تجزيه و تحليل گرديد. براي آزمايش ريشه زايي، قسمت انتهايي ساقه در محلول 300 ميلي گرم در ليتر هورمون IBA در زمان هاي مختلف شامل 0، 5، 10، 20، 30، 40، 50 و 60 دقيقه قرار داده و سپس در محيط كشت vS 1/2 بدون هورمون iba كشت شدند. نتايج مقايسه ميانگين­ها نشان داد كه بيشترين ميزان شاخه زايي (39/33 عدد) در تيمار 8  ميلي گرم در ليتر BAP در تركيب با 2 ميلي‌گرم در ليتر NAA، بزرگ‌ترين طول شاخه (4/67 سانتي متر) در تيمار 7 ميلي گرم در ليتر BAP در تركيب با 2 ميلي گرم در ليتر NAA و بيشترين ميزان اندازه برگ (3/73 سانتي متر) در تيمار 2 ميلي گرم در ليتر Zt در تركيب با 1 ميلي گرم در ليتر NAA به دست آمد. بيشترين درصد ريشه زايي (33/33 درصد) و تعداد ريشه (4 عدد) در 40 دقيقه غوطه وري در هورمون IBA مشاهده شد.

Crataegus is a tree species from Rosaceae family with medicinal, ornamental and commercial utilizations. Effect of different concentrations of plant growth regulators on shoot proliferation of Crataegus pseudohetrophylla Pojark. via in vitro culture was studied using single node explants. The grown shoots were transferred to MS medium supplemented with different concentrations of cytokinins (BAP, KIN, 2iP and Zt) in combination with NAA in 30 treatments, with 3 replications and each replication included 5 explants. Data were recorded after 3 subcultures. For rooting, basal end of shoots were dipped into 300mg/l of IBA at different durations (0, 5, 10, 20, 30, 40, 50 and 60 minutes), then the dipped shoots were cultured on hormone free 1/2 VS medium. The results of analysis of variance showed that there were significant differences in all of the traits. Results indicated that the highest number of shoots (39.33) was obtained on medium containing 8 mg / l BAP plus 2 mg / l NAA. The highest shoot length (4.67 cm) and leaf size (3.73 cm) was achieved on 7 mg / l BAP plus 2 mg / l NAA and 2 mg / l Zt plus 1 mg / l NAA, respectively. The highest rate of rooting (33.33%) and root number (4n) were induced on shoots dipped for 40 minutes in 300 mg / l IBA.