جداسازي، شناسايي و مطالعه تنوع ژنتيكي جدايه هاي قارچ Bipolaris sorokiniana (Sacc.) Shoen. عامل بيماري لكه سوختگي گندم با استفاده از نشانگرهاي مولكولي

بيماري لكه سوختگي گندم توسط Bipolaris sorokiniana ايجاد شده و در بسياري از مناطق جهان به عنوان يكي از مهم ترين بيماري هاي گندم مطرح است. اطلاعات درباره ساختار ژنتيكي بيمارگرها از اهميت فراواني براي انتخاب استراتژي مناسب در كنترل بيماري برخوردار مي باشد. در اين تحقيق از نمونه هاي جمع آوري شده از استان هاي مازندران و گلستان در مجموع تعداد 46 جدايه با موفقيت جدا، خالص و شناسايي شد. آزمايش هاي بيماري زايي نيز نشان داد كه عامل بيماري قادر به ايجاد علايم تيپيك لكه سوختگي روي رقم حساس بولاني است. بررسي تنوع ژنتيكي قارچ عامل بيماري با استفاده از 17 نشانگر ISSR و RAPD نشان داد كه از تعداد 179 باند تكثير شده 98 باند آن چندشكل بودند. ميانگين باندهاي توليد شده توسط اين نشانگرها 4/10 باند و ميانگين باندهاي پلي مورف 6/5 با ازاي هر نشانگر محاسبه شد. ميانگين ارزش PIC براي نشانگرهاي مورد استفاده 32/0 بوده كه بيشترين PIC مربوط به نشانگر UBC874 از نوع ISSR با ارزش 41/0 و كمترين آن مربوط به نشانگر OPF2 از نوع RAPD با ميزان 18/0 محاسبه شد. تجزيه خوشه اي داده هاي حاصل از الگوهاي باندي نشان داد كه جمعيت هاي اين قارچ از تنوع بالايي برخوردار مي باشند. بر اساس تجزيه bootstrap جمعيت هاي قارچي مورد مطالعه با فاصله ژنتيكي زيادي 7 گروه متمايز را تشكيل مي دهند. تمايز بالاي گروه هاي متعلق به مناطق مختلف جغرافيايي از يكديگر نشان مي دهد كه تفاوت ژنتيكي بالايي بين جمعيت هاي قارچي در مناطق مختلف وجود دارد كه بيانگر سازگاري جمعيت هاي قارچي در شرايط اقليمي متفاوت است.