بررسي تنوع ژنتيكي ژنوتيپ هايي از آفتابگردان (Helianthus annuus L.) با استفاده از نشانگر مولكولي TRAP

به منظور بررسي تنوع ژنتيكي 68 ژنوتيپ آفتابگردان از نشانگر جديد مولكولي TRAP با 6 آغازگر ثابت و 6 آغازگر تصادفي و 19 تركيب آغازگري استفاده شد. تمام تركيب هاي آغازگري چند شكل بودند كه در مجموع 116 باند ايجاد كردند كه 109 تاي آنها چندشكل بود. در اين تحقيق لاين هاي برگرداننده باروري با ميانگين 76/22 باند چندشكل، بيشترين جايگاه چند شكل (48/84 درصد) و هيبريدهاي ايراني با ميانگين 97/2 باند چندشكل، كمترين جايگاه چند شكل (52/40 درصد) را به خود اختصاص دادند. بيشترين فاصله ژنتيكي بين گروه برگرداننده باروري و هيبريدهاي ايراني (151/0) و كمترين فاصله بين هيبريدهاي خارجي و ارقام آزاد گرده افشان خارجي (064/0) بود. گروه لاين هاي برگرداننده باروري و مادري كمترين فاصله ژنتيكي را داشتند (066/0). بر اساس تجزيه واريانس مولكولي، 87 درصد از تنوع ژنتيكي ناشي از تنوع درون گروه ها و 13 درصد مربوط به تنوع بين گروه ها بود. در هر دو تجزيه خوشه اي و هماهنگ كننده هاي اصلي، گروه لاين هاي برگرداننده باروري و مادري در يك گروه، هيبريدها و ارقام خارجي در گروه مشابه و هيبريدهاي ايراني در گروه مجزا قرار گرفتند. بر اساس تجزيه خوشه اي كلي، پايين ترين ضريب تشابه (472/0) بين لاين هاي R42 و CMS328 محاسبه شد. نتايج نشان داد كه نشانگر TRAP كارايي بسيار خوبي در گروه بندي و محاسبه تنوع ژنتيكي آفتابگردان دارد. با وجود تنوع ژنتيكي ميان گروه ها و ژنوتيپ ها، به دليل ضريب تشابه ژنتيكي بالاي ژنوتيپ ها (755/0)، تنوع ژنتيكي ژنوتيپ هاي مورد بررسي پايين برآورد شد و بدين وسيله افزايش تنوع ژنتيكي ژرپلاسم آفتابگردان و انتخاب لاين هاي اينبرد والديني جديد با تنوع بالا در برنامه هاي آينده اصلاح آفتابگردان پيشنهاد مي شود.