فن التفات و بررسي آن در برخي ترجمه‌هاي معاصرفارسي قرآن كريم

صنعت التفات به معناي دگرگوني و تغيير خلافِ ظاهر در اسلوب كلام، ازجمله پركاربردترين صنايع ادبي به كار رفته در قرآن و از ويژگي‌هاي سبكي آن به شمار مي‌آيد. دشواري كاربرد اين فن سبب شده است تا آن را «شجاعات العربيه» بنامند و در ادبيات عرب پيش از قرآن، كمتر استفاده شود. از اين رو كاربرد فراوان آن در قرآن با توجه به فايده‌هاي عام و خاصش، نشان دهندۀ فصاحت و بلاغت بي‌نظير قرآن است؛ اما بااين‌وجود ‍‍، در ترجمه‌هاي قرآن به زبان فارسي، كمتر مورد توجه قرارگرفته شده است. البته از ميان گونه‌هاي اين فن، برخي مانند التفات در ادوات؛ التفات در ساختار نحوي و التفات در معجم به دليل كاستي‌هاي زبان فارسي نسبت به عربي، در ترجمه قابل انتقال نيستند؛ اما برخي ديگر مانند التفات در ضماير؛ التفات در عدد و التفات در صيغه‌ها قابل‌انتقال‌اند و مترجم قرآن بايد تلاش كند اين‌گونه موارد را منتقل كند تا خواننده ترجمه بتواند از اين محسنات معنوي قرآن و فايده آن‌ها بهره‌مند شود. اين تحقيق بر آن است تا با استفاده از ديدگاه‌هاي مفسران و محققان قرآني درباره آيات التفات و حكمت آن‌ها، برخي از مهم‌ترين ترجمه‌هاي فارسي قرآن كريم در دوره معاصر را مورد بررسي و نقد قرار دهد تا پس از بيان نكات ضعف و قوت هر يك، هم شاخص‌ترين آن‌ها را در توجه به التفات و انتقال آن مشخص كند و هم براي مترجمان آينده قرآن راهنما باشد.