تاثير نوع و درصد بقاياي گياهي بر برخي خصوصيات زيستي كرم‏هاي خاكي و ميزان توليد ورمي‏كمپوست

Earthworm biological traits and vermicompost production affected by plant residues types and mixing proportions

در سال‏هاي اخير به دليل آثار نامطلوب كودهاي شيميايي بر محيط زيست و سلامت انسان توجه به راه‏كارهاي غير شيميايي براي حاصلخيزي خاك مانند ورمي‏كمپوست افزايش يافته است. به منظور بررسي اثر نوع بقاياي گياهي بر كميت كود ورمي‏كمپوست و خصوصيات كرم‏هاي خاكي آزمايشي در سال 1392 در محيط گلخانه‏ي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهوازاجرا شد. طرح آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب بلوك‏هاي كامل تصادفي با سه تكرار بود. فاكتور اول شامل چهار نوع بقاياي گياهي شامل بقاياي برنج، ذرت، گندم و نيشكر و فاكتور دوم نيز شامل سه نسبت وزني بقاياي گياهي (به‏صورت 30 ، 40 و 50 درصد بقايا) در تهيه بستر ماده‏ي آلي اوليه بود. كميت كود ورمي‏كمپوست نهايي و برخي خصوصيات كرم‏هاي فعال مانند تعداد، وزن و مرحله‏ي رشدي (بالغ و نابالغ) اندازه گيري شد. طول دوره‏ي آزمايش 90 روز بود. نتايج نشان داد كه هم نوع بقاياي گياهي و هم درصد وزني آن‏ها اثر معني داري بر وزن و تعداد كرم‏هاي خاكي داشت. بالاترين وزن كل كرم (38/352 گرم) مربوط به استفاده از بقاياي گندم با نسبت وزني 50 درصد بود. بيشترين تعداد كل كرم (32/7193) در نتيجه‏ي استفاده از بقاياي برنج با نسبت وزني 30 % به دست آمد. همچنين بيشترين مقداركود ورمي‏كمپوست توليد شده (67/3288 گرم) در كاربرد بقاياي گندم به ميزان 50 درصد به دست آمد كه بيشترين ضريب تبديل را نيز دارا بود (29/83%). در مجموع براي توليد ورمي‏كمپوست توجه به دو عامل نوع بقايا و درصد وزني آن‏ها ضروري خواهد بود.

In recent years, some problems caused by intensive application of chemical fertilizer. Therefore, more attention has been paid to non- chemical fertilizers such as vermicompost. In order to study the effect of different plant residues on vermicompost production and earthworm characters, an experiment was conducted in greenhouse condition at Shahid Chamran University of Ahwaz in 2013. The factorial experiment was based on RCBD with three replications. First factor included four plant residue types (rice, maize, wheat, sugarcane with control). Second factor comprised three levels of mixing ratio of plant residues with cow manure (30, 40 and 50%). Vermicompost production and some earthworm characters such as population, weight and growth stages were evaluated during three months. Our results showed that both plant residue types and proportions of plant residues had significant effect on population and weight of earthworm. The maximum amount of earthworm weight (352.38 g) was belonged to 50% (w/w) of wheat residues. But the maximum earthworm population (7193.32) was observed in the rice residues (30% w/w). In conclusion, both crop residues types and the mixing ratio of plant residues were two important factors in vermicomposting process.