تاثير كاربرد ورمي‌كمپوست و باكتري‌هاي تثبيت كننده نيتروژن بر رشد و تركيب شيميايي كنجد (.indicum L Sesamum)

Effects of vermicompost and nitrogen-fixing bacteria on growth and chemical compounds of Sesame (Sesamum indicum L.)

امروزه مصرف نهاده‌هاي شيميايي در اراضي كشاورزي موجب معضلات زيست محيطي عديده‌اي از جمله آلودگي منابع آب، خاك و كاهش ميزان حاصلخيزي خاك‌ها گرديده است. استفاده از منابع بيولوژيك به جاي منابع شيميايي، نقش مهمي در باروري و حفظ فعاليت بيولوژيك خاك، افزايش كيفيت محصولات كشاورزي و سلامت اكوسيستم دارد. بنابراين به منظور بررسي تاثير ورمي‌كمپوست و باكتري‌هاي محرك رشد بر شاخص‌هاي رشد و جذب عناصر كنجد، آزمايشي گلخانه اي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با چهار تكرار به اجرا درآمد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل ورمي‌كمپوست در چهار سطح (صفر (V0)، يك (V1)، دو (V2) و چهار (V3) درصد وزني) و باكتري‌هاي محرك رشد در سه سطح (تلقيح با جدايه‌اي از باكتري آزوسپيريلوم (B1)، تلقيح با جدايه‌اي از باكتري ازتوباكتر (B2)) و تيمار بدون باكتري (B0)) بودند. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه ارتفاع ساقه، قطر ساقه، جذب فسفر و روي تحت تاثير اثرات اصلي ورمي‌كمپوست و باكتري‌هاي محرك رشد به‌طور معني‌داري افزايش يافتند. همچنين كاربرد تلفيقي ورمي‌كمپوست و باكتري‌هاي محرك رشد توانست به‌طور معني‌داري باعث افزايش وزن خشك اندام هوايي، سطح برگ و جذب عناصر نيتروژن، پتاسيم، آهن، منگنز و مس شود. بيشترين وزن خشك اندام هوايي، سطح برگ و جذب نيتروژن، پتاسيم، آهن و منگنز اندام هوايي در تيمار كاربرد 4 درصد وزني ورمي‌كمپوست به همراه باكتري ازتوباكتر مشاهده گرديد و بيشترين مس اندام هوايي در تيمار كاربرد 2 درصد وزني ورمي‌كمپوست بدون باكتري بدست آمد.

Nowadays, the use of chemical fertilizers in agricultural land causes numerous environmental problems such as water pollution, soil pollution and reduction of soil fertility. Using biological resources have important role in soil biological activity and fertility, improvement of product quality and safety of agricultural ecosystems. Hence, to investigate the effects of vermicompost and nitrogen-fixing bacteria (NFB) on the growth and nutrient uptake of Sesame seedlings, a greenhouse experiment was conducted in completely randomized factorial design with four replications. Treatments were included four levels of vermicompost (zero (V0), 1 (V1), 2 (V2) and 4 percent (V3)) and three levels of bacterial treatments (inoculation with Azospirillum (B1) and Azotobacter (B2) and without bacteria (B0)). The results showed that the application of vermicompost and NBF, each one alone, significantly increased the plant height, stem diameter, phosphorus and zinc uptake. Also, simultaneous application of vermicompost and NFB significantly enhanced shoot dry weight, leaf surface area and uptake of nitrogen, phosphorus, potassium, iron, manganese and copper. The maximum shoot dry weight, leaf surface and uptake of nitrogen, potassium, iron and manganese were obtained from 4 % vermicompost treatment with Azotobacter inoculation. The highest copper content in the shoot was found in 2% vermicompost treatment without bacteria inoculation.