پهنه‌بندي خطر زمين لغزش در محدوده مخزن سد پلرود گيلان با روش تحليل سلسله مراتبي (AHP)

Landslide Hazard Zonatoin of Polroud Dam site Using Analytic Hierarchical Process (AHP) Method

مقاله حاضر نتيجه ارزيابي و پهنه‌بندي خطرناپايدار‌هاي دامنه‌اي در محدوده بدنه و درياچه سد پلرود را ارايه مي‌كند. سد مخزني پلرود يكي از سدهايي است كه در منطقه گيلان و در فاصله 29 كيلومتري جنوب رودسر بر رودخانه پلرود در حال بررسي و ساخت است. شرايط ريخت‌شناسي طبيعي از يك‌سو و وجود نهشته‌هاي تحكيم نيافته و سازندهاي سنگي خرد شده ناشي از گسل‌هاي موجود در ساختگاه سد از سوي ديگر، محل احداث بدنه سد و درياچه آن را مستعد ناپايداري‌هاي دامنه‌اي ساخته است. بررسي سابقه تاريخي منطقه نيز بيان‌گر پتانسيل زياد دامنه‌هاي منطقه براي ناپايداري‌هاي دامنه‌اي است. از جمله اين ناپايداري‌ها مي توان به زمين‌لغزش بزگ رخ داده در سال 1374 اشاره كرد كه سبب خسارت‌هاي فراواني در منطقه شده است. از اين‌رو، تعيين مناطق پرخطر محدوده مخزن و ساختگاه پيش از آب‌گيري آن ضرورت زيادي دارد. در اين پژوهش با استفاده از عمده عوامل موثر در وقوع زمين لغزش، شامل درصد شيب، جهت شيب، ليتولوژي، فاصله از گسل، فاصله از جاده، فاصله از آبراهه، ارتفاع، پوشش گياهي و ميزان بارندگي، نقشه پهنه‌بندي خطرزمين لغزش تهيه شده است. براي وزن‌دهي به اين عوامل، روش تحليل مراتبي(AHP) در سيستم اطلاعات جغرافيايي(GIS)، استفاده شده است. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد كه حدود 26 درصد از شيب‌هاي مشرف به درياچه سد در منطقه با خطر زياد قرار مي گيرند. هم‌چنين مشخص شد كه از بين عوامل 9‌گانه كه به‌نحوي در وقوع زمين‌لغزش منطقه نقش ايفا مي‌كنند، تاثير جهت شيب و ليتولوژي نسبت به ديگر عوامل بيش‌تر است.

This paper presents landslide assessment and landslide hazard zonation of the Polroud Dam area. Polroud Dam is one of the largest dams that are in construction, 29 km south of Roudsar in Gilan Province. Considering to geomorphology and geological conditions of the area, the site is susceptible to landslide hazard. Field survey shows many evidences of the instabilities especially in the slopes overlooking to the dam and the reservoir. The historical record also demonstrates high potential of the region to slope instabilities. A large landslide that occurred in 1996 discern that the frequency of the hazard in the region. Therefore, Identification of the landslide potential hazard is vital before impounding the reservoir. In this study, we investigated landslide hazard in the site and we have prepared landslide hazard zonation map using the main parameters. These parameters include; slope percent, slope aspect, lithology, fault, roads, drainage catchment, elevation, vegetation and precipitation amount. Analytic Hierarchical Process (AHP) has been used to prepare and to cross the maps. The results show that about 26 percent of the slopes are situated in highly hazard zones. It was determined also that lithology and slope aspects play main role in occurring of the landslides in the study area