بررسي تنوع DNA كلروپلاستي و روابط فيلوژنتيكي ميان 28 گونه درمنه ايران

34 گونه از جنس درمنه در ايران گزارش شده است كه از لحاظ پراكنش، تراكم و پوشش مهم ترين جنس هاي گياهي در كشور محسوب مي شوند. از آنجا كه هنوز سيستم كلي و جامعي براي طبقه بندي و فيلوژني آن ارائه نشده است، در اين پژوهش سعي شد تا با بررسي تنوع كلروپلاستي و روابط فيلوژنتيكي گونه هاي درمنه و مقايسه آن ها با گونه هاي ديگر موجود در جهان، مسير تكاملي آن ها شناسايي و قرابت ژنتيكي آن ها مشخص شود تا از اين طريق بتوان كمكي به حفظ اين گنجينه ارزشمند ژنتيكي كرد. در اين پژوهش چندشكلي در مناطق غير كدشونده دي.ان.ا كلروپلاستي در 28 گونه درمنه ايران مطالعه شد. ابتدا، 13 جفت آغازگر عمومي دي.ان.ا كلروپلاستي براي تكثير بررسي شد و با توجه به درجه تكثير آغازگرها، شش جفت آغازگر (PB، BD، Ic2، CS، trnL-F، B2B3) براي مطالعه نهايي انتخاب شد. محصولات واكنش زنجيره اي پليمراز توسط سه آنزيم برشي MseI و EcoRI و TaqI هضم شدند در نتيجه از 14 تركيب آغازگر ـ آنزيم استفاده شده، 10 تركيب حالت چندشكلي نشان دادند. نتايج نشان داد A. armeniaca، A. incana، A. austriaca، A. melanolepis، A. oliveriana،A. turanica و A. tournifortiana از الگوي نواري متفاوت تري نسبت به ساير گونه ها برخوردار بودند. قرارگيري اين گونه ها در گروه هاي هاپلوئيدي خاص به صورت منفرد نشان مي دهد كه اين دسته از گونه هاي درمنه واگرايي بيشتري در بخش ژنوم كلروپلاست نسبت به ساير گونه ها دارند. نتايج حاصل از توالي يابي ناحيه trnL-F پس از تجزيه تبار زايشي نهايي بر اساس ماتريس داده هاي هم رديف شده و به روش ماكزيمم پارسيموني و بيشترين شانس براي بررسي روابط فيلوژنتيكي استفاده شد. نتايج آناليز پارسيموني اطلاعات ناحيه trnL-F توپولوژي مشابهي را نسبت به گونه ها و دودمان بررسي شده در ديگر مطالعات نشان داد. نتايج نشان داد كه دو گونه A. turanica و A. spicigera فاصله زيادي با ديگر گونه هاي درمنه دارند. اين مطالعه آشكارا مشخص كرد كه ناحيه trnL-F دي.ان.ا كلروپلاستي به تنهايي در اين سطح مفيد نيست و نياز است براي بررسي هاي تكميلي آينده از ناحيه هاي جديد ژنوم استفاده شود.