بررسي تغييرات رويشي، مورفولوژيك و فتوسنتزي گوجه فرنگي در اثر سيليسيم و نانوسيليسيم افزوده شده به محلول غذايي

با پيشرفت علم و توليد ذرات نانو، كاربرد آنها در بخش هاي مختلف از جمله كشاورزي مطرح شده است. سيليسيم يكي از عناصر غذايي مفيد براي گياهان محسوب مي شود كه باعث افزايش توليد و كيفيت محصول، كاهش تبخير و تعرق و افزايش مقاومت گياه در مقابل تنش هاي غيرزيستي مي گردد. به منظور ارزيابي تاثير سيليسيم به عنوان عنصر كاهنده اثر تنش و نانوسيليسيم به احتمال با آثار مشابه اما در اندازه كوچك تر و احتمالاً موثرتر بر خصوصيات رويشي، مورفولوژيك و فتوسنتز گوجه فرنگي رقم فالكاتو (Falcato)، آزمايشي در محيط هيدروپونيك در قالب طرح كاملاً تصادفي با دو سطح سيليسيم و نانوسيليسيم (1 و 2 ميلي مولار) و بدون سيليسيم (به عنوان شاهد) با 4 تكرار انجام شد. خصوصياتي نظير شاخص كلروفيل (SPAD)، فتوسنتز، ميزان جذب محلول، قطر ساقه و محتواي نسبي آب بافت و تغييرات مورفولوژيك شامل تراكم پرزهاي ساقه در طول آزمايش اندازه گيري شد. در پايان آزمايش، وزن تر و خشك و حجم ريشه محاسبه شد. نتايج آزمايش نشان داد كه سيليسيم در فاكتورهاي وزن تر و هدايت مزوفيلي موثرتر از نانوسيليسيم بود. غلظت هاي 1 و 2 ميلي مولار سيليسيم به ترتيب باعث افزايش معني دار وزن تر و هدايت مزوفيلي گياه شد. هرچند اين غلظت تاثير معني داري بر وزن خشك و ميزان نسبي آب بافت نداشت. در مورد كارايي مصرف آب فتوسنتزي و فتوسنتز، نانوسيليسيم موثرتر از سيليسيم بود. بيشترين ميزان فتوسنتز و كمترين ميزان تعرق در غلظت 2 ميلي مولار نانوسيليسيم مشاهده شد. كاربرد سيليسيم و نانوسيليسيم باعث كاهش ميزان مصرف محلول در سيستم هيدروپونيك شد و كمترين ميزان مصرف محلول در غلظت 2 ميلي-مولار نانوسيليسيم مشاهده شد. به طوركلي، كاربرد سيليسيم به شكل فلزي يا نانو، با اندازه ذرات 20-30 نانومتر، در شرايط بهينه رشد گوجه فرنگي و بدون تنش، باعث افزايش فتوسنتز و كارايي مصرف آب فتوسنتزي و خصوصاً كاهش مصرف محلول غذايي در شرايط كشت هيدروپونيك شد.