بررسي خطاهاي حين كار در دندان‏هاي درمان ريشه شده توسط دانشجويان دندانپزشكي مشهد در سال تحصيلي 1391-1390

Evaluation of Iatrogenic error in Root Canal Therapy Performed by Students of Mashhad Dental School 2011-2013

مقدمه: هدف از مطالعه حاضر، بررسي خطاهاي تكنيكي هنگام درمان ريشه دندان توسط دانشجويان دندان پزشكي سال پنجم و ششم دانشكده دندان پزشكي مشهد بود. مواد و روش‏ها: 400 پرونده از درمان ريشه‏هاي انجام شده توسط دانشجويان دندان پزشكي سال پنجم و ششم در سال تحصيلي 1391-1390 به طور تصادفي انتخاب و بررسي گرديدند. براي هر دندان، 4 راديوگرافي شامل: اوليه، اندازه گيري، Master Cone (MC) و پركردگي كانال توسط دو نفر از اساتيد بخش درمان ريشه با بزرگنمايي دو برابر و نگاتوسكوپ بررسي شد. طول و تراكم پرگردگي، همچنين وقوع خطاهاي تكنيكي شامل گسترش حفره دسترسي، لج، پرفوريشن آپيكال، زيپ آپيكالي، وسيله شكسته، استريپ پرفوريشن، و كانال پيدا نشده مورد مطالعه قرار گرفتند. سپس داده‏ها گردآوري شده و با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون ChiSqure، كروسكال واليس، من ويتني، و آزمون دقيق فيشر آناليز شدند ( α=0.05). يافته‏ ها: 79.9 درصد دندان‏ها داراي طول پركردگي مناسب و 65.8 درصد واجد تراكم پركردگي مناسب بودند. ارتباط معني‏داري بين تراكم (0.001=P) پركردگي با موقعيت دندان در قوس فكي ديده شد. به طوري كه وجود حباب در دندان‏هاي مولر بيشتر از دندان‏هاي پرمولر و قدامي مشاهده گرديد (43.5 درصد). بيشترين خطاي مشاهده شده، لج (24.8 درصد) بود و پس از آن به ترتيب، پرفوريشن آپيكال (19 درصد)، زيپ آپيكالي (18 درصد)، گسترش بيش از حد حفره دسترسي (12.8 درصد)، وسيله شكسته (2.3 درصد)، كانال پيدا نشده (0.8 درصد) و استريپ پرفوريشن (0.5 درصد) قرار داشتند. پرفوريشن (0.041=P) و زيپ آپيكالي (0.019=P) به طور معني‏داري در دانشجويان سال پنجم بيشتر از سال ششم بود وساير خطاهاي تكنيكي رابطه اي با سطح تحصيلي دانشجويان نداشتند. نتيجه گيري: خطاهاي تكنيكي بيشتر در دندان‏هاي مولر رخ دادند و لج بيشترين خطاي رخ داده بود. همچنين تفاوت اندكي بين دانشجويان سال پنجم و ششم از لحاظ وقوع خطاهاي تكنيكي درمان ريشه وجود داشت.

Introduction: The aim of this study was to investigate the iatrogenic errors in root canal therapy performed by 5th – and 6th – grade dental students in Mashhad dental school. Materials Methods: A random sle of 400 records of root canal therapies performed by 5th – and 6th – year dental students in year 2011 and 2013 was investigated. For each tooth, four periapical radiographs including preoperative, working length, master cone, and obturation were examined bytwo staffs of endodontic department using 2× lens magnification. Than the length and density of root fillings, as well as presence of procedural errors including extension of access cavity, ledge, apical perforation, apical zipping, fractured instrument, strip perforation, and missed canal were recorded. Finally the data were gathered and analyzed by SPSS software and Chi Square test, MannWhitney, KruskalWallis, and Fisher’s exact test (α=0.05). Results: 70.7% of teeth had acceptable filling length and 65.8% had perfect density. Significant correlation was found between density and tooth location in the jaw (P=0.001). Molar teeth had much more void (43.5%) compared to anterior and premolar teeth. The most common procedural errors was ledge (24.8%), followed by apical perforation (19%), apical zipping (18%), overextension of access cavity (12.8%), fractured instruments (2.3%), missed canal (0.8%), and strip perforation (0.5%). Apical perforation (P=0.041) and zipping (P=0.019) were significantly higher in 5th year students and the other procedural errors had no significant association with level of education. Conclusion: Iatrogenic errors were more often in molar teeth and ledge was the most common one. Also there was a significant difference between 5th – and 6th – year students in the incidence of some of the iatrogenic errors.