مدل سازي تاثير توامان تنش شوري و كم آبي بر مولفه هاي رشد و عملكرد دو رقم كلزا

اساساً تغيير هر يك از عوامل محيطي مي تواند بر فرايند هاي رشد و نمو گياه و در نهايت بر توليد و عملكرد گياه زراعي موثر باشد. به منظور بررسي تاثير توامان كم آبياري و تنش شوري بر خصوصيات فيزيولوژيكي، دو رقم كلزا، آزمايشي در سال زراعي 91 - 1390 در مشهد با اقليم خشك و در دو كيلومتري آرامگاه فردوسي به صورت كرت هاي دوبار خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار به اجرا درآمد. فاكتور اصلي شامل تنش آبي ( 100 ، 125 ، 75 و 50 درصد نياز آبي به ترتيب I1 ، I2 ، I3 و I4) تنش شوري آب آبياري (5 / 0 ، 5 ، 8 و 11 دسي زيمنس بر متر به ترتيب S1 ، S2 ، S3 و S4) و عامل فرعي دو رقم كلزا (هايولا 401 و آر جي اس 003) ميباشند. اعمال تنش آبي و شوري باعث كاهش معني دار تمامي صفات مورد بررسي گرديد. در مقايسه جداگانه تيمارهاي شوري و كم آبي اثر شوري آب بر كاهش رشد و اجزاي عملكرد بيشتر از مقدار آب آبياري و اثر كم آبياري كمتر از مجموع اثر هر يك از اين تنش ها بود و اين بدان معني است كه در مناطقي مانند مشهد، در كم آبياري ها از آب هاي شور منطقه براي توليد كلزا نميتوان استفاده نمود. رقم هايولا داراي متوسط عملكرد (كيلوگرم در هكتار 1801) بيشتري نسبت به رقم آر جي اس (1326 كيلوگرم در هكتار) بود. رقم آر جي اس در پارامترهاي ارتفاع، تعداد شاخه و وزن خشك بر رقم هايولا برتري داشته و در مقابل رقم هايولا در شاخص برداشت و عملكرد برتري معني دار نسبت به رقم آر جي اس دارد. مدل ارائه شده در شاخص سطح برگ در ابتدا و انتهاي دوره رشد شاخص سطح برگ را بيشتر برآورد ميكند. مدل فوق در تيمارهاي S2 I4 ، S3 I4 ، S4 I4 داراي خطاي بيشتري نسبت به ساير تيمارها ميباشد. مدل مورد نظر ارتفاع كلزا را در ابتداي دوره رشد بيش برآورد و در انتها كم برآورد ميكند. دقت برآورد وزن تر و خشك در رقم آر جي اس بيشتر رقم هايولا ميباشد. ضمن اينكه برآوردها در وزن تر داراي دقت بهتري نسبت به وزن خشك ميباشد. با اين حال، مدل حاضر از كفايت مناسب براي پيش بيني عملكرد كلزا در شرايط تنش خشكي و شوري برخوردار است و مي توان از آن براي پيش بيني عملكرد استفاده كرد.