مفاهيم و نظريه هاي امنيت در نهج البلاغه

نهج البلاغه به حق فراتر از سخن انسان و فروتر از سخن خدا معرفی می شود. تنوع موضوعات نهج البلاغه اعجاب برانگیز است، معارف بلند توحیدی، ارزش های والای الهی، پند و اندرز و موعظه، بیان و تحلیل حوادث سیاسی و اجتماعی، دستور كار حكمرانان و توبیخ آنها از جمله مطالب نهج البلاغه است. پژوهش حاضر با هدف "بررسی مفاهیم و نظریه های امنیت در نهج البلاغه " صورت پذیرفته است.در این مقاله به سوالات زیر پاسخ داده می شود؛ اهمیت و جایگاه مفهوم امنیت در كلام حضرت علی (ع) چیست؟ جنبه های مختلف امنیت از منظر امیرالمومنین علی(ع) كدامند؟ روش تحقیق نیز به صورت "كیفی" و به شیوه "تحلیل محتوی" صورت گرفته است. در این پژوهش جنبه های مختلف امنیت از منظر امیرالمومنین علی(ع) شامل: امنیت اجتماعی، اقتصادی،معنوی،سیاسی و جهات دیگر آن را به مداقه گذاشته است از سویی اثر امنیت فرهنگی در باقی ابعاد یعنی امنیت‏ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی از منظر امام شیعیان تاثیرگذار می باشد؛ چرا كه اگر امنیت سیاسی در وجدان عمومی جامعه مؤثر افتد و گستاخی و جسارت روحی مردم را در برخورد با هر آنچه كه ظلم نام دارد، مضاعف سازد امّا نتواند با امنیت فرهنگی گره‏ بخورد كه بستر پرورشی جامعه را برای تداوم امنیت سیاسی مهیا كرده و ابزار لازم را برای هدایت چنین امنیتی در اختیار تصمیم سازان، نظام كارشناس، و تصمیم گیران نظام می‏گذارد، و اگر این دو امنیت نتوانند با امنیت اقتصادی مبتنی بر معادلات اسلامی هم‏ آوا شوند. حتما ما در ادامه راه كه همان تعالی دین خداست با مشكلات جدی روبرو خواهیم شد. یافته های تحقیق نشان می دهد حضرت علی (ع) دو راهكار را در امنیت فردی انسان ها متذكر شده و آن دو را در اخلاق و معنویت بیان می فرماید. آن حضرت در زمینه امنیت اجتماعی توصیه به هماهنگی در اخلاق و رسوم مردم، ایمن ماندن از دشمنی و كینه های آنان سفارش می نمایند. علاوه بر این به خشنودی و رضای پروردگار كه فرمان خدا قضای حتمی و حكمت می باشد و خشنودی او مایه ی امنیت و رحمت است. همچنین در جهت تأمین امنیت می‌بایستی اصولی رعایت شود مانند استفاده از تدبیر، عقل، مشورت و استفاده از خردمندان و اندیشمندان و همراه آن، برنامه‌ریزی و سازماندهی و سپس نظارت و كنترل دقیق موارد مذكور، كه تأمین كننده امنیت جامعه خواهند شد كه در این راستا، بهره‌مندی از مشاركت‌های مردم بسیار كارساز و تكمیل كننده است.