محيط رسوبي، دياژنز و ژئوشيمي سنگهاي كربناته سازند بهرام (دونين مياني ـ پسين) در برش قلعه بالا (ازبك كوه، شرق ايران)

Sedimentary environment, diagenesis and geochemistry of carbonate rocks of Bahram Formation (MiddleLate Devonian) in Qalehbala section (Ozbakkuh, east of Iran)

در اين پژوهش يك برش چينه شناسي از سنگهاي كربناته سازند بهرام (دونين مياني ـ پسين) به ضخامت 332 متر در شرق روستاي ازبك كوه واقع در شمال شهرستان طبس (استان خراسان جنوبي) اندازه گيري و مطالعه شده است. اين توالي به طور عمده از سنگ آهكهاي نازك تا ضخيم لايه خاكستري رنگ تشكيل شده است. بر اساس مطالعات صحرايي و پتروگرافي، تعداد يازده ريزرخساره كربناته گوناگون شناسايي گرديد. اين ريزرخساره‌ها در قالب پنج كمربند رخساره‌اي شامل پهنه جزرومدي، كانالهاي جزرومدي، لاگون، پشته كربناته و درياي باز در يك پلاتفرم كربناته از نوع رمپ نهشته شده‌اند. مهمترين فرآيندهاي دياژنزي مشاهده شده در نمونه‌هاي سازند بهرام شامل فشردگي، سيماني شدن، دولوميتي شدن، انحلال و پرشدگي، آشفتگي زيستي و ايجاد شكستگي هستند. تفسير توالي پاراژنتيكي سنگهاي آهكي مورد مطالعه نشان دهنده تأثير فرآيندهاي دياژنزي در محيطهاي دريايي، جوي و تدفيني مي‌باشد. مطالعات ژئوشيميايي حاصل از آناليز عنصري نشان داده است محيط تشكيل اين نهشته‌ها مشابه با مناطق معتدله عهدحاضر بوده است. همچنين، محيط دياژنتيكي اين سنگهاي كربناته از نظر ژئوشيميايي يك سيستم باز بوده است.

In this research, a section of carbonate rocks of Bahram Formation in east of Ozbakkuh village, located in north of Tabas city (Southern Khorasan Province), has been measured and studied. This sequence generally has been made of gray to bluish gray colored, thin to thick bedded limestones. Based on the filed and petrographic studies, totally 11 different carbonate microfacies have been identified. These microfacies have been deposited in five facies belts, including tidal flat, lagoon, tidal channel, shoal and open marine belts within a ramptype carbonate platform. The most significant diagenetic processes which have been observed in Bahram Formation samples are micritization, compaction, neomorphism, cementation, dolomitization, dissolution and cavity fillings. Geochemical studies of elemental analysis of the samples show that the formation time condition of these deposits has been similar to the present temperate regions. Furthermore, these carbonate rocks have been situated in an opensystem geochemically. In addition, petrographic evidences combined to the geochemical data revealed that the studied carbonate rocks have been influenced by marine, meteoric and burial diagenesis and also the effect of phreaticmeteoric diagenesis on these deposits has been more significant than the others.