ادراك سالمندان از شيوه زندگي سالم: مطالعه‌اي كيفي

Perception of Healthy Lifestyle among Iranian Elders : A Qualitative Research

اهداف شیوه زندگی سالم به‌عنوان یكی از عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، منبع مهمی برای ارتقای سلامت سالمندان به‌شمار می‌آید. تبیین و شناخت مفهوم شیوه زندگی سالم با توجه به وابستگی آن به ساختارها و عوامل اجتماعی، می‌تواند بر مناسب‌سازی مداخلات ارتقای سلامت در جوامع مختلف تأثیر قابل توجهی گذارد. هدف این مطالعه، تحلیل تجارب و ادراكات سالمندان از شیوه زندگی سالم بود. مواد و روش ها این مطالعه با رویكرد تحلیل محتوایی عرفی صورت گرفت. نمونه 16 نفره مبتنی‌بر هدف، از میان سالمندان مقیم جامعه شهر تهران كه بالاتر از 60 سال عمر داشتند، انتخاب شدند. داده‌ها به روش مصاحبه عمیق جمع‌آوری و تحلیل شد. برای كسب اطمینان‌پذیری، از راهبردهای درگیری طولانی‌مدت مرتبط با موضوع مطالعه، حسابرسی مراحل تحلیل توسط پژوهشگر همكار، تأیید یافته‌ها توسط شركت‌كنندگان و شرح مفصّل فرایند مطالعه استفاده شد. یافته ها: یافته‌ها نشانگر دو طبقه اصلی رفتارهای ارتقادهنده سلامت سالمند متمركز بر فرد و رفتارهای متمركز بر جامعه بود كه در قالب 12 مضمون عادات بهداشتی، ایفای نقش‌های اجتماعی، داشتن ارتباط با دیگران، داشتن خواب راحت، كنترل استرس، پیشگیری از وخامت بیماری، انجام فعالیت‌های روزانه، ورزش، رعایت رژیم غذایی سالم، بهره‌مندی از اوقات فراغت، جستجوی معنی در زندگی و انجام فعالیت‌های ذهنی نشان داده شد. نتیجه گیری رفتارهای شیوه زندگی سالم در سالمندان ایرانی متأثر از فرهنگ اسلامی-ایرانی و به دو دسته عمده رفتارهای متمركز بر فرد و رفتارهای متمركز بر جامعه قابل تقسیم است.

Objectives Healthy lifestyle, as a social determinant of health, is an important source of health promotion, especially in older adults. Given the association of lifestyle to social context, interpreting and recognition of the healthy lifestyle concept may greatly impact on making more appropriate the health promotion interventions. This study aimed to describe the healthy lifestyle as older adults perceive it. Methods & Materials A qualitative content analysis approach was used in this study. A purposeful sample of 16 community dwelling older adults aged 60 years or older were interviewed. Peer check, member check, and prolonged engagement were considered for building trustworthiness. Results The healthy lifestyle is composed of 2 main personal and social health related behavioral categories and 12 subcategories of doing healthy habits, having social roles, maintaining inter-personal relationships, having good quality sleep, stress control, prevention of health deterioration, doing daily living activities, observance on healthy food , passing good leisure time, having purpose in life, and being mentally active. Conclusion Behaviors related to healthy lifestyle in Iranian older adults are influenced by Islamic-Iranian culture and can be divided in 2 major groups: Personal and social.