مقايسه خودكارآمدي و احساس تنهايي در سالمندان ساكن و غيرساكن آسايشگاه سالمندي

Comparison of Self-efficacy and Loneliness between Community-Dwelling and Institutionalized Older People

اهداف امروزه سالمندی به یك پدیده مهم جهانی تبدیل شده است و توجه به مسائل این مرحله یك ضرورت اجتماعی محسوب می‌شود. در این سن خودكارآمدی با ابعاد روانشناختی از جمله احساس تنهایی مرتبط است. سالم پیرشدن حق همه افراد بشر است و این امر بر اهمیت پدیده سالمندی و پیشگیری از مشكلات سالمندان و درنهایت ارائه بهتر مراقبت به این جمعیت آسیب‌پذیر می‌افزاید و ارتقای سطح خودكارآمدی و ابعاد روانشناختی سالمندان را از اهداف دست‌اندركاران تأمین سلامت جامعه قرار می‌دهد. این مطالعه با هدف مقایسه خودكارآمدی و احساس تنهایی در سالمندان ساكن و غیرساكن آسایشگاه‌های سالمندی شهركرد انجام شده است. مواد و روش ها این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی-مقایسه‌ای بود و نمونه‌های موردمطالعه را 100 نفر از زنان و مردان بالای 60 سال تشكیل می‌دادند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه سه‌بخشی شامل پرسشنامه خودكارآمدی شرر و پرسشنامه احساس تنهایی استفاده شد. داده‌ها پس از جمع‌آوری با استفاده از نسخه 16 نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.  یافته ها نتایج حاصل از داده‌ها نشان داد بیشتر شركت‌كنندگان در هر دو گروه از نمونه‌های این پژوهش، زن 40 نفر (80 درصد) بودند. میانگین سنی واحدهای ساكن در خانواده 22/8±58/75 سال و در آسایشگاه سالمندی 93/7±78/77 سال بود. همچنین با توجه به نتایج، میانگین و انحراف معیار خودكارآمدی در سالمندان ساكن خانواده (48/11±76/51) بیشتر از سالمندان ساكن آسایشگاه سالمندی (26/5±44/48) بود. براساس یافته‌ها خودكارآمدی با وضعیت اشتغال و رضایت از اعضای خانواده در سالمندان ساكن در خانواده ارتباط معنی‌داری داشت. همچنین بین خودكارآمدی با گروه سنی، محل سكونت، رضایت از سرای سالمندان و احساس تنهایی با میزان تحصیلات و رضایت از سرای سالمندان نیز ارتباط معنی‌داری وجود داشت. نتایج نشان داد میزان تنهایی در سالمندان ساكن آسایشگاه سالمندی (01/11±36/121) در مقایسه با میزان تنهایی در سالمندان ساكن خانواده (25/24±94/120) بیشتر است. همچنین در سالمندان ساكن خانواده بین خودكارآمدی و تمام ابعاد احساس تنهایی ارتباط معكوس معنیداری وجود دارد (001/0=P). نتیجه گیری با توجه به پایین‌بودن میانگین نمره خودكارآمدی سالمندان ساكن سرای سالمندان، ضرورت توجه بیشتر مسئولین خانه‌های سالمندی به نیازهای سالمندان و آموزش‌های همگانی ترویج فرهنگ نگهداری از سالمندان در كانون خانواده، از مواردبسیار مهم و اساسی است. ازاین‌رو همه نهادها و سازمان‌هایی كه اهداف مهمی همچون سالمند سالم را موردتوجه قرار می‌دهند، باید با برنامه‌ریزی، آموزش و مشاوره با خانواده‌های دارای سالمند، گامی مهم برای رسیدن به اهداف خود بردارند. همچنین با توجه به نتایج حاصل از ارتباط خودكارآمدی و احساس تنهایی، ارزیابی خودكارآمدی به‌عنوان یكی از موارد تأثیرگذار در ابعاد روانشناختی افراد درنظرگرفته شود؛ زیرا تقویت خودكارآمدی، موجب مدیریت استرس و بهبود سلامت روانی خواهد شد. با توجه به نتایج حاصل از ارتباط خودكارآمدی و احساس تنهایی، ارزیابی خودكارآمدی راهی برای حمایت از خودمراقبتی سالمندان محسوب می‌شود؛ چراكه تقویت خودكارآمدی موجب مدیریت استرس و بهبود سلامت روانی خواهد شد.

Objectives Today, aging has become a global phenomenon, and attention to its problems is a social necessity. In this age, self-efficacy is associated with psychological dimensions like loneliness. Considering healthy aging as a right for every human highlights the importance of aging phenomenon, prevention of older people problems, and finally presents a better caring service to this vulnerable group. Also, it made the promotion of self-efficacy level and psychological aspects of older people the purposes of health system authorities of the society. This research aimed to study self-efficacy and loneliness between the older people residing in nursing homes and those who live with their families in Shahrekord, Iran. Methods & Materials It was cross-sectional study. The samples comprised 100 women and men aged 60 years old and over. The study subjects were recruited by convenience sampling method. Data collection tools were 3-part questionnaire of Sherer self-efficacy and loneliness feeling questionnaire. For data analysis, we used independent t-test, analysis of variance (ANOVA), and the Spearman correlation coefficient. The statistical analyses were conducted by SPSS version 16. Results The results showed that most participants in both groups were women (n=40, 80%). The mean (SD) age of the subjects living with their families was 75.58 (8.22) years and for those living in nursing homes was 77.78 (7.93) years. The mean (SD) score of self-efficacy in the elderly living with their families (51.76 [11.48]) was more than the elderly residing in nursing homes (48.44 [5.26]). Based on the results, self-efficacy had a significant association with employment status and satisfaction with family members (in older adults living with their families). In addition, significant associations were observed between self-efficacy and variables of age, residence place, and satisfaction with nursing home. There was also a significant relationship between loneliness and variables of educational level and satisfaction with nursing home. Our study showed that the degree of loneliness in the elderly people residing in nursing homes is higher (121.36 [11.01]) compared to the elderly living with their families (120.94 [24.25]). Moreover, there was a reverse and significant relationship between all dimensions of loneliness with self-efficacy in older adults living with their families (P=0.001). Conclusion With regard to the low mean score of self-efficacy of older adults residing in nursing homes, the authorities of nursing homes should pay attention to the needs of older adults and provide general education about promoting the tradition of caring older people by their families. Furthermore, all institutions and organizations that have important goals such as healthy older adults should advance toward their goals by planning, education, and consultation with families that care about their older adults. Finally, with regard to the results about the association of self-efficacy with loneliness, self-efficacy assessment should be considered one of the effective factors in psychological dimensions of the people and a way to support the self-care of older adults because promoting self-efficacy will result in managing stress and improving the mental health.