گياه پالايي كادميوم، روي، سرب و منگنز در برگ 9 گونه درختي اطراف كارخانه سيمان (گياه‌‌‌‌پالايي فلزات سنگين در گونه هاي درختي)

Phytoremediation of Cd, Zn, Pb and Mn in leaf of nine trees species around the cement factory (phytoremediation of heavy metals in trees species)

زمينه و هدف: صنايع سيمان از آلاينده هاي صنعتي، به خصوص آلودگي فلزات سنگين محسوب مي‌شوند. امروزه گياه پالايي يكي از بهترين روش ها براي حذف و يا كاهش آلودگي فلزات سنگين مي باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسي توان گياه پالايي كادميوم، روي، سرب و منگنز بر روي گونه هاي عرعر، زبان گنجشك، اقاقيا، نارون چتري، اكاليپتوس، بلوط، سرو سيمين، كاج تهران و سرو -شيراز در اطراف كارخانه سيمان ايلام انجام شد. مواد و روش ها: براي اندازه گيري فلزات ترسيب شده در برگ گونه هاي مورد بررسي، 2/0 گرم از ماده خشك گياهي (برگ) توزين و به هر نمونه 4 ميلي ليتر اسيد نيتريك 65 درصد اضافه شد و به مدت 24 ساعت در دماي اتاق قرار داده شدند. سپس توسط دستگاه جذب اتميك مدل novAA-P400 ميزان فلزات مورد نظر در نمونه ها قرايت شدند. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 20 و آزمون‌هايKolmogrov-Smirnov، Leven، وOne way Anova انجام شد. يافته ها: نتايج نشان داد كه ميزان كادميوم در الكتروفيلتر كارخانه تقريباً نزديك به ميزان كادميوم ترسيب شده در برگ گونه ها مي‌باشد، اما ميزان سرب، روي و منگنز در الكتروفيلتر كارخانه خيلي بيشتر از ميزان ترسيب اين سه فلز در برگ گونه ها بود. بيشترين و كمترين مقدار ترسيب سرب به ترتيب مربوط به اكاليپتوس و سرو شيراز بود. علاوه براين بيشترين مقدار ترسيب منگنز در عرعر و كمترين ميزان مربوط به كاج تهران بود. نتايج همچنين نشان داد بيشترين مقدار ترسيب روي مربوط به بلوط و كمترين مقدار مربوط به زبان گنجشك و بيشترين مقدار ترسيب كادميوم مربوط به عرعر و كمترين مقدار مربوط به كاج تهران بود. نتيجه گيري: گونه هاي پهن برگ ترسيب بيشتري از فلزات سنگين را دارند، لذا پيشنهاد مي شود در برنامه هاي آتي توسعه فضاي سبز، كاشت گونه هاي پهن برگ به ويژه گونه هاي بلوط، عرعر و اكاليپتوس در اولويت قرار گيرند.

Background and abjective: Cement factories are considered as one of the most important pollution sources, especially heavy metals pollution. At present, Phytoremediation is known as one of the best strategies to eliminate or reduce these pollutants. In the present study the phytoremediation ability of Cd, Zn, pb and Mn by nine trees species including Ailanthus glandulosa, Fraxinus rotundifolia, Robinia Pseudo Acasia, Ulmus umbraculifera, Eucalyptus microtheca, Quercus branti, Cupressus arizonica, Pinus eldarica and Cupressus sempervirens were investigated around the Ilam Cement Factory. Material and Methods: For measuring the deposition of metals in the leaves of studied species, 0.2 grams of their biomasses were separately weighed then 4 ml nitric acid (65%) was added to each sample. After 24-hincubation at room temperature, the proportions of considered metals were determined by atomic absorption spectrometry.. The obtained results were analyzed by SPSS 20 software using Kolmogrov-Smirnov, Leven and One-way ANOVA Tests. Results: Results showed that the amount of Cd in electro filter of factory was approximately close to the amount of Cd deposited in leaves of considered species, however; the amounts of pb, zn and mn in electro filter of factory were much more than the amounts of these three metals in leaves. The maximum and minimum accumulation of pb were related to Eucalyptus microtheca and Cupressus sempervirens respectively. In addition, the maximum and minimum amounts of deposited Mn were in Ailanthus glandulosa and Pinus eldarica respectively. The results also indicated that the maximum and minimum accumulation of Zn were in Quercus branti and Fraxinus rotundifolia respectively. Conclusion: It can be concluded from the results; the broad-leaf species are much more efficient than narrow-leaf ones in heavy metals remediation, so; it is suggested that in future development plans of green space, the broad-leaf species, especially Quercus branti, Ailanthus glandulosa Desf and Eucalyptus microtheca are more considered.