مباني اجتماعي- فرهنگي طراحي اشياء در دوران اوليۀ اسلامي (نموه پژوهش: ظروف خانگي اول تا پنجم هجري ايران)

در این مقاله سعی بر آن است تا نشان داده شود كه اگرچه در دوران اولیه اسلامی در ایران شاهد حركت های متقارن با نام های متفاوتی هستیم اما این مهم است كه آن ها همگی با نام ایران برخاسته اند و شیوه زندگی یكسانی داشته اند. به هر حال به گفته استاد پیرنیا برای هر ملتی لازم است تا گذشته های خود را به خاطر آورد زیرا گذشته ها روح ملیت آن را تقویت و وطن پرستی را در اعماق قلوب مردم تحریك می كند. شیوه زندگی امروزین ما حاصل سال ها زندگی نیاكان ماست. آن ها فرهنگی را حاصل آورده اند كه در زندگی فعلی نیز گریزی از آن نیست. پس آشنایی با سیر تحول تاریخی اجتماعی به وجود آمدن این فرهنگ خالی از فایده نخواهد بود. همچنین تمدن به همه تغییرات كمی و كیفی ای اطلاق می شود كه در زندگی بشری حاصل شده و در عرصه حیات مشترك انسان هایی كه با هم در ارتباطند مجال ظهور و بروز و ماندگاری و تحول یافته است. تمدن، به نسبت فرهنگ كه جزء خالص موجودیت گروه اجتماعی معینی را تشكیل می دهد، بر همه آثار و نشانه ها و دستاوردهای مادی و معنوی راه یافته در زندگی تاریخی مردمی خاص و زمان و مكانی بالاخص اشتمال می یابد. در این رابطه اشیاء و لوازمی كه مردم در زندگی روزمره استفاده می نمایند اهمیت خاصی در تحقیق در زندگی و فرهنگ ایشان دارا می باشد و از بررسی آن ها می توان به شیوه زندگی مردم دست یافت. در این تحقیق شاهد آن هستیم كه شیوه زندگی و آداب و رسوم ایرانیان از سال ها پیش تاكنون تغییر چندانی نكرده است و این خود حاكی از استحكام فرهنگی و تداوم تمدن باشكوه ایرانی است.