مكان گزيني مناسب بيمارستان هاي شهري با استفاده از تكنيك هاي تلفيقي مدل تحليلي تصميم‌گيري چند معياره و تحليل هاي فضايي سيستم اطلاعات جغرافيايي (مطالعه موردي: منطقه 7 شهر تهران)

Proper site selection of urban hospital using combined techniques of MCDM and Spatial analysis of GIS (Case study: region 7 in Tehran city)

زمینه و هدف: در ایران رشد شتابان شهر نشینی به گونه ای بوده است كه متناسب با آن تجهیزات فضاهای شهری به صورت مناسب مكان گزینی نشده اند. عمده ترین پیامد این كار به هم ریختگی نظام توزیع خدمات و نارسایی سیستم خدمات رسانی به شهروندان است. یكی از مهم‌ترین مراكز خدمات عمومی بیمارستان‌ها هستند كه نقش بسیاری در تأمین سلامت شهروندان دارد. هدف از این پژوهش "مكان گزینی بهینه بیمارستان‌ها در منطقه 7 تهران " می باشد. مواد و روش‌ها: این تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز از مطالعات میدانی استفاده شده و با توجه به اطلاعات به دست آمده، به بررسی محدوده مورد مطالعه از لحاظ نزدیكی به راه ارتباطی، فضای سبز، فاصله از مراكز صنعتی، نظامی و گسل موجود در منطقه پرداخته شده، همچنین برای وزن دهی به معیارها، از مدل AHP استفاده شده است. سپس با استفاده از مدل تصمیم گیری TOPSIS در محیط نرم افزار Arc Gis به ارزش گذاری معیارها در محدوده مورد مطالعه و تهیه نقشه های متناسب پرداخته شده و در نهایت نقشه نهایی كه نشان دهنده بهترین مكان جهت احداث بیمارستان‌ها در این محدوده است، استخراج می شود. نتایج: با تلفیق و روی هم قرارگیری لایه های اطلاعاتی، نقشه نهایی بدست آمد و مشخص گردید كه قسمت شمالی شرقی (تقاطع خیابان های رسالت و كابلی)، مركزی (خیابان های شهید مطهری و میرعماد) و جنوبشرقی (خیابان بخشی فرد و بخشی از خیابان دماوند) در منطقه 7 اولویت و امتیاز بیشتری به منظور احداث بیمارستان‌ها را دارا می باشند. نتیجه گیری: سیستم تصمیم گیری چند معیاره (MCDM) به همراه GIS  می تواند به عنوان ابزاری كارآمد در مكانیابی محل بیمارستان‌ها مورد استفاده قرار بگیرد. قرار گرفتن بیمارستان‌ها در جوار راه های ارتباطی و نزدیكی به فضاهای سبز شهری و فاصله مناسب آن از كاربری های صنعتی، نطامی و مناطق دارای گسل به خوبی قابلیت مدل مورد نظر این پژوهش را به اثبات می رساند

  Background: In Iran, the rapid growth of urbanization is in a way that it fits into the appropriate location for urban spaces are not switching. The main consequence of this is failure of service delivery and service system to citizens. One of the most important public services that hospitals provide most of the citizensʹ health. The purpose of this study, “Optimal locating of hospitals in region 7 in Tehran city”.   Material and methods: This research is descriptive - analytical study has been done. For collecting information and data is used field studies and According to information obtained, To review the study area in terms of access to communication road, green space, away from industrial centers, military, and the fault, as well as for weighting the criteria, is used the AHP model. Then, using a decision model of TOPSIS in GIS software, valuation of criteria has been studied and appropriate maps is prepared, finally map that represents the best location for the construction of hospitals in this area is extracted.   Results: with combination and overlaying of data layers, the final map was obtained and determined that the northeastern section (Cross Resalat Street and cabli), central (martyr Motahari streets and Miremad) and southeast (Bakhshi fard and part of Damavand street) in district 7 are have priority and more points to construct hospitals.   Conclusion : System of Multi Criteria Decision Making (MCDM) with GIS can be used as effective tool in site selection of hospitals. Being located of hospitals, near to green spaces and comunication road and its distance from the industrial and military areas as well as the fault, capability of this model in this study is prove.