اندازه گيري مواجه شدني خانوارها با هزينه هاي كمرشكن سلامت در سال 1380 در ايران: رويكرد سازمان جهاني بهداشت و بانك جهاني

Measuring the Exposure of Households to Catastrophic Healthcare Expenditures in Iran in 2001: the World Health Organization and the World Bankʹs Approach

زمینه و هدف: دستیابی به تامین مالی عادلانه و از بین بردن ریسك مواجه خانوارها با مخارج كمرشكن سلامت تبدیل به چالش مهمی برای نظام های سلامت در سراسر دنیا شده است. هدف از این مطالعه اندازه گیری مواجه خانوارهای ایرانی با هزینه های كمرشكن سلامت بر اساس رویكرد سازمان جهانی بهداشت و بانك جهانی و بررسی عوامل مؤثر بر این هزینه هاست. مواد و روش ها: داده های بخشی از مطالعه پیمایش سلامت جهانی كه در سال 1380 در ایران انجام شده، تحلیل شده است. این پیمایش 10300 خانوار شهری و روستایی در سطح كشور را در بر گرفته است. هزینه های كمرشكن بر اساس توانایی پرداخت در آستانه های 40، 50، و60 و بر اساس درآمد در آستانه 20 درصد محاسبه شده است. مدل رگرسیون لوجستیك برای بررسی عوامل تاثیرگذار بر هرینه های كمرشكن استفاده شده است. نتایج: نسبت خانوارهای مواجه شده با هزینه های كمرشكن سلامت 15-9 درصد برآورد شد. مواجه شدن با هزینه های كمرشكن سلامت با متغیرهای وجود فرد با بیماری مزمن در خانوار، اقامت در روستا و وضعیت اقتصادی خانوار در تمام آستانه ها ارتباط آماری معنی داری نشان داد. متغیر پوشش بیمه ای در آستانه 40 درصد ظرفیت پرداخت ارتباط آماری معنی داری با مواجه شدن با این هزینه ها نشان داد. نتیجه گیری: مداخلات سیاستی دولت مانند اجرای معافیت از پرداخت برای گروه های هدف خاص، طراحی بسته ی مزایا، محافظت از فقرا و محرومین و گسترش مكانیسم های پیش پرداخت می تواند خانوارها را در برابر هزینه های كمرشكن سلامت محفاظت كند.

Background: Achieving equitable financial contribution and removing the risk of householdsʹ exposure to catastrophic expenditures are the most important challenges for health systems all over the world. This study aimes to measure Iranian householdsʹ exposure to catastrophic health care expenditures and surveying the factors affecting this expenditure, based on the World Health Organization and the World Bank approach. Materials & Methods: Sectional data of the World Health Survey in Iran in 2001 has been analyzed. This survey covered 10300 urban and rural households across the country. The catastrophic expenditure has been calculated based on the ability to pay in the thresholds of 40, 50, and 60 percent and the income at the threshold of 20 percent. Logistic regression model was used to examine factors influencing catastrophic health expenditures. Results: The proportion of families confronting catastrophic health expenditures was estimated at 9-15 per cent. Facing catastrophic expenditures showed a statistically significant relationship with variables such as having a family member suffering from a chronic disease, family`s financial condition, and living in rural areas regardless of the thresholds used. The insurance coverage showed a statistically significant relationship with exposure of catastrophic health expenditure just in case it was measured using the 40% threshold. Conclusion: Political interventions and policies of the government such as implementing fee exemptions for certain target groups, designing benefits packages, extending population coverage through prepayment mechanisms and protecting the poor and disadvantaged groups can protect households from experiencing catastrophic health expenditures.